Budgetteren voor financiële onafhankelijkheid: zo begin je

In mijn 9-stappenplan voor financiële onafhankelijkheid begin je in stap 4 met budgetteren.

Want na het nadenken over de rol van geld in je leven (stap 1), het bepalen van persoonlijke gelddoelen (stap 2) en het in kaart brengen van je huidige inkomsten en uitgaven (stap 3), is het tijd om te kiezen waar je minder of juist meer aan wilt uitgeven.

Het doel van budgetteren is namelijk je geldprioriteiten en je daadwerkelijke uitgaven op één lijn krijgen.

Met budgetteren zorg je ervoor dat je niet te veel geld uitgeeft aan dingen die je diep van binnen eigenlijk niet belangrijk vindt.

Heb je het stappenplan nog niet gelezen? Neem het eerst even door voor je aan deze verdiepende pagina begint.

Ik stelde budgetteren jarenlang uit (spoiler: ten onrechte)

Budgetteren stelde ik jarenlang uit omdat ik er vrekkige associaties mee had. Ik dacht aan elk gekocht brood met een potloodje noteren in een kasboekje en geen rondje geven om binnen je horecabudget te blijven.

Toen ik rond mijn dertigste nog steeds elke maand alles uitgaf wat er binnen kwam, begon ik er tóch aan en nu concludeer ik: budgetteren is FIJN.

Waarom budgetteren FIJN is

Door te budgetteren…

1. Blijf je scherp op je voorgenomen besparingen. Ik sneed bijvoorbeeld best stevig in mijn horecakosten en bleef gemotiveerd door elke maand de vooruitgang te zien. Of beter gezegd: achteruitgang in uitgaven.
2. Zorg je ervoor dat je zonder schuldgevoel geld kan uitgeven aan wat je écht belangrijk vindt. Tegelijkertijd geef ik wél een keer per maand flink geld uit in een goed en bijzonder restaurant. Daar voel ik me niet meer schuldig bij. Ik heb er immers voor gebudgetteerd.

Er zijn natuurlijk nog veel meer redenen te bedenken waarom het budgetteren handig is, maar bovenstaande twee zie ik als de grootste voordelen van deze toch wel tijdsintensieve bezigheid.

Hoe begin je met budgetteren?

Toen ik de eerste versie van mijn stappenplan publiceerde, kreeg ik geregeld de vraag welke budgetten ik zelf gebruik. Ik snap de achtergrond van die vraag – namelijk: waar begin ik in hemelsnaam 🤯 –, maar ik vermoed dat je weinig aan die informatie hebt omdat onze financiële situaties en wensen verschillen.

Als je standaardbudgetten wilt weten om je mee op weg te helpen, kun je het beste gewoon even langsgaan bij de Nibud. Die zijn een stuk beter in gemiddeldes dan ik.

Maar ik kan natuurlijk wel een paar tips delen die ik verzamelde tijdens drie jaar driftig budgetteren!

Grote kans dat je aan die tips wél wat hebt. Tenzij je een cijferliefhebber bent die er genoegen in schept alles tot in detail bij te houden in spreadsheets met dertig tabjes. Dat is prima, dat klinkt als een hele mooie hobby, alleen gaat het lijnrecht in tegen het advies dat ik nu ga geven aan alle niet-cijferliefhebbers. Komt ‘ie:

🚨 Houd budgetteren eenvoudig! 🚨

Ja, houd het eenvoudig, alstublieft, om de volgende twee redenen:

1. Het gaat om de grote lijnen. Je wilt je uitgaven meer afstemmen op je gelddoelen. Omdat te bereiken hoef je niet de details in te duiken. Sterker nog, je verkleint de kans op succes als je je systeem te ingewikkeld maakt. Dan wordt het zoveel werk om bij te houden, dat je sneller opgeeft. Richt je liever op de grote verbeteringen die grote voordelen met zich meebrengen.
2. Meer complexiteit kost je meer tijd en energie, en die wend je waarschijnlijk liever aan voor familie, vrienden, hobby’s en andere zaken die belangrijker zijn dat het dertigste tabje in je budgetsheet.

• Bepaal welke software je gaat gebruiken. Je wilt je budgetten kunnen noteren en vervolgens makkelijk elke maand zien of je binnen budget blijft en/of een budgetpost moet worden aangepast. Waarschijnlijk heb je bij stap 3 al een keuze gemaakt, maar voor de zekerheid: de app LunchMoney vind ik het beste.
• Bepaal welke categorieën je mee wilt nemen in je budgettering. In stap 3 heb je de inkomsten en uitgaven van de afgelopen twaalf maanden in kaart gebracht. Voor vaste lasten hoef je geen budgetten te verzinnen. Waarschijnlijk geef je het komende jaar elke maand evenveel uit aan energielasten en verzekeringen (nadat je hopelijk goede bezuiniging hebt doorgevoerd, door bijvoorbeeld over te stappen naar een andere leverancier – lees hier mijn bespaartips). Trek vaste lasten van je inkomsten af en je houdt het bedrag over dat je kunt budgetteren.
• Begin met een simpel systeem. Mijn lijst budgetten is vrij lang, maar dat komt ook omdat ik er drie jaar mee bezig ben. Toen ik begon met budgetteren, had ik een veel eenvoudiger systeem. Leg in het begin de nadruk op de standaardzaken – kleding, boodschappen, etcetera – en de categorieën die goed bij je gelddoelen passen. Bijvoorbeeld een hobby die je meer wilt beoefenen en waar je voldoende geld voor beschikbaar wilt hebben).
• Gebruik overkoepelende posten en specificeer alleen als je iets nauwgezet wil monitoren. In het kader van het simpel houden, gooide ik in eerste instantie mijn autoverzekering, parkeervergunning, voorziening voor reparaties én geschatte benzinekosten op één hoop. Best breed, maar de kosten waar ook redelijk constant. Later heb ik benzinekosten een apart budget gegeven, omdat ik merkte dat ik bij een paar druppels regen de auto begon te pakken. Om mezelf scherp te houden op minimaal autogebruik, monitor ik benzine nu dus als aparte categorie.
• Je kunt ook voorzieningen – budgetten voor potjes – maken. Bijvoorbeeld door elk maand een vast bedrag voor vakanties opzij te zetten. Ik spaar bijvoorbeeld ook elke maand voor verbeteringen en reparaties aan mijn huis.
• Budgetten hoeven niet in beton gegoten te zijn. Zeker in het begin maakte ik veel aanpassingen, omdat de eerste keer budgetteren toch nattevingerwerk blijft. Pas je budgetten gerust aan (maar wees niet zoals in het begin te soft voor jezelf 😉).
• Maak automatische afschrijvingen aan voor je spaarpotjes. Hoe meer je automatiseert, hoe groter de kans op succes. Als je spaargeld automatisch laat afschrijven, voelt het alsof het nooit een optie was om het geld uit te geven. Lees in deze gids hoe je in een middag een persoonlijk financieel systeem opzet.
• Heb je een partner? Betrek hem of haar bij het budgetteren. Als je samen aan het budgetteren slaat, kun je elkaar scherp houden en aanmoedigen. Vind je het spannend om over geld te beginnen? Lees dan mijn artikel over het betrekken van je partner bij financiële onafhankelijkheid.
• Stel realistische doelen als je gaat besparen en bouw het op. Niets is zo demotiverend als een veel te ambitieus doel stellen en dat vervolgens niet te halen. Na een maand geef je het op, en anders wel na de tweede. Denk liever in incrementele verbeteringen. Niet in één keer een budget halveren, maar liever elke maand tien procent minder uitgeven dan de maand ervoor. Dat is veel makkelijker, en aan het einde van het jaar heb je toch een bezuiniging van meer dan 40 procent doorgevoerd!

Ja echt, kijk maar:

En dat brengt ons naar stap vijf: kies een vast moment in de maand om te kijken hoe het met je budgetten gaat. Breng in kaart waar je geld naartoe ging en vier je successen! Te veel uitgegeven? Bedenk een plan om te voorkomen dat het weer misgaat.

Worstel je met het aanleren van nieuwe gewoontes? Probeer dan een van deze twee boeken over gewoontes en dagelijkse rituelen:

Oké, en omdat je zover gekomen bent: mijn budgetten

Dan hier alsnog voor de liefhebber de budgetcategorieën die ik gebruik. Nogmaals, ieders situatie is persoonlijk, maar wellicht helpt het je bij het samenstellen van je eigen budgetten:

Voorzieningen:

• Vakanties
• Upgrades aan huis
• Nieuwe auto of reparaties
• Financiële buffer (meer informatie bij stap 7)
• Studie van mijn kinderen

Potjes:

• Benzine
• Boodschappen
• Cadeau’s
• Goed doel
• Horeca
• Extra aflossingen aan hypotheek (meer informatie bij stap 7)
• Interieur & apparaten
• Investeringen in indexfondsen (meer informatie bij stap 8)
• Kleding
• Media (films/ boeken)
• Oppas
• OV & taxi
• Personal care
• Sport
• Thuisbezorgd (was alleen tijdens de lockdown)
• Uitjes
• Zorgkosten

Klaar voor je volgende stap naar financiële onafhankelijkheid?

💡 Lees verder voor stap 5: Evalueer je uitgaven en doelen maandelijks

Wil je updates ontvangen als ik het stappenplan voor financiële onafhankelijkheid bijwerk? Geef je dan op voor mijn nieuwsbrief: