Een paar maanden geleden deelde ik mijn persoonlijke 9-stappenplan voor financiële onafhankelijkheid. Ik schreef over de inspiratie die ik opdeed bij de FIRE-beweging die overwaaide uit de Verenigde Staten.
Binnen deze “Financial Independence Retire Early”-beweging moedig je elkaar aan zo min mogelijk uit te geven, zoveel mogelijk te investeren en zo vroeg mogelijk met pensioen gaan.
Door hen ga ik sinds vier jaar anders met geld om en schrijf ik zelf óók over het onderwerp.
Maar er is iets geks aan de hand.
Vroeg met pensioen? Ik moet er niet aan denken. Werken geeft me heel veel voldoening.
Financiële onafhankelijkheid? Het vooruitzicht motiveert me niet enorm. Ik heb geen streefdatum voor wanneer mijn passieve inkomsten mijn uitgaven overstijgen. Ik droom niet van zes nullen op mijn bankrekening.
En ik ben ook geen geldwolf. Ik zou in een andere sector meer kunnen verdienen en daarnaast veel goedkoper kunnen wonen. Maar ik heb het geluk dat ik voldoening uit werk en het woongeluk in mijn buurtje boven geld kan laten gaan.
Veel mensen in de FIRE-beweging geven niet om geld
Ik ben hierin niet te enige. Veel mensen die ik heb leren kennen uit de FIRE-beweging zijn ook niet bezig met een vroeg pensioen of het vergaren van zoveel mogelijk rijkdom.
Maar tegelijkertijd besteden ze net als ik wel úren aan het budgetteren en analyseren van hun financiën en maken ze grote offers om te kunnen besparen. Ook zetten ze maandelijks netjes grote bedragen opzij voor aflossingen en investeringen – soms wel tientallen procenten van hun netto inkomen.
Als we niet door verlangen naar geld worden gedreven, waarom doen we dan wel al die moeite?
Op basis van gesprekken met bekenden en een stukkie introspectie kwam ik op de volgende vijf redenen, die je volgens mij allemaal kunt vatten onder de noemer ‘intentioneel leven’.
Ik ben me er overigens bewust van dat het een voorrecht is om geld niet op de eerste plaats te hoeven zetten, en schrijf deze post vanuit mijn eigen positie en privileges. Dat gezegd hebbende, dit zijn de vijf redenen:
1. Je kijkt door FIRE kritischer naar maatschappelijke verwachtingen
We hebben allemaal ingebakken geldreflexen die niet per se goed voor ons zijn.
Die kregen we bijvoorbeeld mee in onze opvoeding, uit ons milieu of via reclames. Denk aan ‘geld moet rollen’, ‘als ik het kan betalen, ga ik groter wonen’ en ‘ik hoor elk seizoen nieuwe kleding te kopen’.
Als je de conventies rond geld kritisch bevraagt, schiet je niet in die reflexen.
In plaats daarvan kun je je uitgaven stroomlijnen met dat wat je echt belangrijk vindt.
Klinkt dat abstract? In mijn stappenplan voor financiële onafhankelijkheid gaf ik dit voorbeeld:
Mijn vrouw en ik wonen met twee kinderen op 70 vierkante meter in het centrum van Amsterdam. We kunnen de lening voor een grotere woning betalen en gingen in eerste instantie ook druk op huizenjacht. Tot we eens een autorit lang spraken over wat die hogere maandlasten zouden betekenen en of we eigenlijk wel gelukkiger worden van een groter huis. We realiseerden ons dat de buurt waar we nu in wonen – dichtbij ons werk, dichtbij school, waar we alle middenstanders kennen – ons heel gelukkig maakt en hoewel het kleine wonen soms oncomfortabel is, we er niet ongelukkiger van worden. Dus de verhuisplannen zijn voorlopig de ijskast in.
Om diezelfde reden rijd ik geen dure auto, maar met trots een Skoda youngtimer. Daardoor stel ik dat wat ik écht belangrijk vind (mobiliteit tegen een goede prijs/kwaliteitverhouding) boven status en comfort.
2. Je uitgaven zijn een reflectie van je prioriteiten in het leven
Het is best lastig om prioriteiten te stellen en daar vervolgens naar te leven.
Je kunt jezelf wel voornemen om bijvoorbeeld meer te koken, maar door de dagelijkse drukte komt het er niet van. Of je wil meer vrije tijd, maar weet niet hoe je het voor elkaar krijgt minder te werken.
Als je bewust met geld omgaat en bijvoorbeeld elke maand je uitgaven en budgetten doorneemt, maak je daardoor meer afwegingen waar je wel of niet prioriteit aan wilt geven. En ook: welke offers je kunt maken om iets belangrijkers mogelijk te maken.
Een voorbeeld: ik vind onafhankelijkheid een belangrijke waarde. Zeker nu ik een gezin heb. Daarom wil ik meer aflossen op mijn hypotheek. Dan moet ten koste gaan van iets. Bijvoorbeeld van mijn horeca-uitgaven (die echt belachelijk hoog waren).
Door maandelijks mijn aflos- en horecabudget te analyseren, word ik regelmatig herinnerd aan een prioriteit in mijn leven (onafhankelijkheid boven biertjes buiten de deur).
Het werkt ook de andere kant op: aan sommige dingen geef ik nu bewust meer geld uit, omdat ze passen binnen een prioriteit die ik gesteld heb. Zo heb ik mijn vakantiebudget opgeschroefd, omdat mijn vrouw en ik er enorm van genieten om weekendjes weg te gaan met het gezin.
En om terug te komen op het koken en minder werken:
- Koken: hoe hoog zijn je maandelijkse thuisbezorgd- en horecakosten? Als je die naar beneden krijgt (en je boodschappenkosten stijgen), betekent dat waarschijnlijk ook dat je weer vaker kookt.
- Minder werken: je kunt heel nauwkeurig uitrekenen hoeveel minder je gaat verdienen en welke besparingen je moet doorvoeren om naar die prioriteit te kunnen leven (minder kleding kopen bijvoorbeeld, of drastischer: kleiner wonen).
💡 Lees meer over een bijkomend voordeel: gesprekken over FIRE binnen een relatie of vriendschap lopen ook vaak uit tot gesprekken over gedeelde prioriteiten in leven.
NB: Je uitgaven zijn overigens geen perfecte reflectie van je prioriteiten, omdat sommige dingen zich niet in geld laten meten (zoals bijvoorbeeld, uh, liefde en vriendschap). Maar voor veel aspecten in je leven werkt het wel goed.
3. Activiteiten die minder geld kosten, geven je vaak meer voldoening
Om even terug te komen op dat koken.
Dat is een goed voorbeeld van een activiteit die je veel plezier kan geven. Het is voor velen een ‘flowactiviteit’. Een activiteit die je uitdaagt, die je vaak samen doet en waar je plezier in hebt. Volgens de wetenschappelijke flow-theorie voelen mensen zich het gelukkigst als ze in een flow verkeren.
Alleen moet je voor elke flowactiviteit over een hobbeltje stappen. Want het is inherent aan het ervaren van een flow dat de activiteit je moeite kost – anders zou deze niet uitdagend genoeg zijn om in een flow te raken.
En als je toch al moe bent, is eten bestellen een stuk makkelijker.
Door te leven volgens FIRE maak ik steeds vaker op dagelijkse basis de keuze voor een flowactiviteit die me uiteindelijk meer voldoening geeft, maar waar ik wel een hobbeltje voor over moet.
Want het luie alternatief kost ook vaker meer geld:
- Eten bestellen is duurder dan koken.
- Een tuinman is duurder dan zelf tuinieren.
- Een tv-aansluiting is duurder dan een bibliotheekpas.
- Een taxi is duurder dan fietsen.
Enzovoorts.
Dat wat goed voor je is, kost vaak minder. En FIRE geeft je extra motivatie om het dure luie alternatief te negeren.
💡 Lees meer: in dit artikel op De Correspondent vertel ik meer over het onderzoek naar flow en het bijbehorende hobbeltje
4. FIRE beschermt je tegen de valse belofte van luxe
En andersom: dingen die duur zijn, maken vaak niet hun belofte waar.
Ga maar na:
Je dacht dat een dure auto je succesvol zou laten voelen, maar na een paar weken ben je aan je dikke bak gewend en heb je alleen nog maar ogen voor de nog duurdere auto van de buren.
Je dacht dat een volledig nieuwe badkamer het leven makkelijker zou maken, en voor een maandje of twee was dat ook zo, maar inmiddels baal je ervan dat je niet twee regendouches hebt genomen.
Met andere woorden: we wennen snel aan comfort, hebben nooit genoeg en het maakt ons dus niet gelukkig.
Er bestaat zelfs een frivole wetenschappelijke term voor: de hedonistic treadmill. Die ik graag vrij vertaal naar ‘het hedonistische hamsterrad’. Wie comfort als een bron van geluk ziet, rent als een hamster in een rad eindeloos door. Je zult nooit een punt van tevredenheid bereiken omdat je altijd went aan een nieuw niveau van luxe en dan weer méér wilt.
Dit is een van de uitgangspunten van de FIRE-beweging en daardoor ben ik op mijn hoede voor deze valkuil.
5. Als je te weinig geld hebt, geeft dat stress
De upside van geld motiveert me niet zo sterk.
De downside daarentegen wel.
Geldstress is afschuwelijk.
En veel mensen zijn bevoorrecht genoeg om geldstress te kunnen vermijden als ze wat bewuster uitgeven.
Trust me, dit heb ik een decennium lang aan den lijve ondervonden. Het maakte niet uit hoeveel er binnenkwam, ik gaf het allemaal achteloos uit. Met stress aan het einde van de maand als gevolg.
Een van de grootste verdiensten van een leven naar de FIRE-beweging is dat ik die onnodige geldzorgen kwijt ben. Door mijn gelddoelen in lijn te brengen met mijn uitgaven ben ik verlost van de rode cijfers en bijbehorende stress.
Ik ben nu de baas over mijn geld, in plaats van andersom.
💡 Lees meer: in dit artikel vertel ik hoe je eenvoudig met budgetteren kunt beginnen.
FIRE draait om intentioneel leven
Resumerend:
- Je kijkt door FIRE kritischer naar maatschappelijke verwachtingen;
- Je uitgaven zijn een reflectie van je prioriteiten in het leven;
- Activiteiten die minder geld kosten, geven je vaak meer voldoening;
- FIRE beschermt je tegen de valse belofte van luxe;
- Als je te weinig geld hebt, geeft dat stress.
Ik denk dat je de vijf bovenstaande punten kunt vangen onder de noemer ‘intentioneel leven’.
Met intentioneel leven bedoel ik dat je kijkt naar de belangrijkste dingen in je leven, de conventies en maatschappelijke verwachtingen daaromheen bevraagt en vervolgens een een weg kiest die goed bij je past.
FIRE is voor mij een methode die intentioneel leven centraal stelt.
FIRE gaf mij de moed om verwachtingen rond status, populariteit en rijkdom aan mijn laars te lappen.
Daardoor heb ik al veel keuzes gemaakt die me gelukkiger maken.
En daardoor ben ik elke maand weer gemotiveerd om te pielen met budgetten, besparingen en investeringen.
Vind je dit soort artikelen over intentioneel leven interessant?
Overweeg je dan op te geven voor mijn maandelijkse nieuwsbrief: