Heb je over financiële onafhankelijkheid gelezen en spreekt het je aan? Wil je hierover in gesprek met je partner en samen kijken naar de rol van geld in jullie leven? Dan heb ik dit stuk voor jou geschreven.
En voor de vele lezers die me hierover mailden:
‘Ik ben heel enthousiast over het pad naar financiële onafhankelijkheid, maar mijn partner niet. Wat nu?’
‘Mijn geliefde houdt niet van plannen, hoe kan ik dan ooit een goed gesprek over budgetteren voeren?’
‘Ik vind het spannend om over geld te beginnen’
Zonder je partner beginnen aan het stappenplan voor financiële onafhankelijkheid is moeilijk. Het kan tot frustraties leiden, omdat je elkaars keuzes niet (meer) begrijpt: ‘Hoezo wil je ineens niet meer naar de kroeg?’ Als je wel samen optrekt, sta je sterker. Je kunt elkaar aanmoedigen en scherp houden op besparingen en financiële kansen.
Dus hoe pak je dit aan? Hoe begin je het gesprek met je partner? Op deze pagina verzamel ik antwoorden op die vragen en deel ik oefeningen. Wil je een seintje ontvangen als ik deze pagina update? Geef je dan op voor mijn nieuwsbrief:
Oké, daar gaan we:
De beste geldgesprekken gaan niet over geld
Ik heb de waarheid niet in pacht, maar ik kan je wel vertellen over mijn ervaringen en wat ik bij mensen om me heen heb gezien.
Want hoewel iedereen binnen een relatie anders lijkt om te gaan met geld – mijn vrouw en ik gooien sinds kort alles op één hoop, maar ik ken ook stellen die hun administraties strikt gescheiden houden – zie ik wel één overeenkomst:
Binnen een relatie gaan de beste geldgesprekken niet over geld.
Tikkie cryptisch wellicht. Wat ik ermee bedoel: praat met je partner in eerste instantie niet over de centen zelf, maar over de gevoelens die geld bij je oproepen, de rol van geld in jullie levens en de doelen die je ermee wil bereiken. Het liefst ook in die volgorde.
Tijd voor de volgende twee gesprekken met je partner:
Gesprek 1: Praat over waarom financiële onafhankelijkheid belangrijk voor je is
Zoals ik al zei: steek niet meteen van wal over het geld zelf. Deel eerst waarom je graag wilt praten over de financiën. Waarom is het belangrijk voor je? Wat hoop je dat geld jullie brengt? Waar lig je nu van wakker?
Het zou heel goed kunnen dat je dat zelf ook nog niet weet.
Ik herinner me hoe ik in 2017 tijdens een kort werkverblijf in Stockholm – mijn vrouw en zoon waren mee – in de ban raakte van de bekendste geldblogger ter wereld. Als mijn zoon een dutje deed, verslond ik op de bank de blog van Mr. Money Mustache. Ik was bij zijn allereerste artikel begonnen en las in ons tijdelijke appartement al zijn honderden schrijfsels terug.
Omdat ik het gevoel had er direct iets mee te moeten, begon ik me in Stockholm uit het niets onredelijk zuinig te gedragen. Aangezien ik normaalgesproken een gat in mijn hand heb – zeker tijdens het reizen – viel mijn vrouw dat meteen op. En na het zoveelste ‘hoe duur is dat’ vroeg ze me wat er in hemelsnaam in me gevaren was.
Op dat moment merkte ik dat ik nog niet zo goed onder woorden kon brengen waarom het geldblog me zo aansprak en direct zo’n invloed op me had. Pas na lang nadenken en gesprekken voeren met mijn vrouw realiseerde ik me dat het blog me zo aangreep omdat ik me schaamde voor het gebrek aan grip op mijn financiën.
Ik was de dertig gepasseerd, had een gezin gesticht en was allerlei andere verantwoordelijkheden aangegaan, maar gaf nog steeds al het geld uit dat binnenkwam, zonder iets op te bouwen.
Dat wilde ik niet langer. Ik wilde zekerheid creëren voor ons gezin. Nu ik mijn interesse in geld begreep, kon ik er ook beter over praten met mijn vrouw (en later een goed langetermijnplan smeden in plaats van willekeurige vrekkigheid tentoon te spreiden).
🤔 Dus bedenk eens voor jezelf: waarom spreekt financiële onafhankelijkheid me aan? Welke gevoelens roept het bij me op?
Dan kun je vervolgens ook beter vertellen aan je partner waarom het belangrijk voor je is een gesprek te beginnen over geld.
Misschien ervaar je heel veel stress omdat jullie met lege handen staan als je arbeidsongeschikt raakt. Of maak je je zorgen dat jullie nooit genoeg bij elkaar kunnen sparen om een gezamenlijke droom waar te maken. Wellicht geniet je enorm van het verkrijgen van inzicht in jullie inkomsten en uitgaven.
Wat het ook is: zonder die motivatie te delen kun je moeilijk van je partner verwachten dat hij of zij zich ook direct interesseert voor een gesprek over geld. Maak je partner deelgenoot van je diepere motivatie.
Gesprek 1: Deel je motivatie. Bedenk eerst voor jezelf waarom je wilt werken aan financiële onafhankelijkheid. Waarom spreekt het je aan? Welke verlangens en angsten spelen ermee? Welke waarden vind je belangrijk – zekerheid, luxe, onafhankelijkheid? Een goede manier om de diepte in te gaan is jezelf vijf keer achter elkaar ‘waarom?’ te vragen. Dan kom je vaak tot de essentie. Deel vervolgens met je partner dat je graag eens een gesprek over geld zou willen voeren en waarom dat zo belangrijk voor je is.
Gesprek 2: Praat met je partner over het doel van geld in jullie leven
Om samen het pad naar financiële onafhankelijkheid te bewandelen, is het belangrijk dat je elkaars doelen goed begrijpt.
Dan heb ik het niet over spaarpercentage-doelen, of iets in die richting. Geld is alleen een middel. Welke doelen hoop je met het geld te bereiken?
Bijvoorbeeld: hoe kan geld datgene wat je gelukkig maakt mogelijk maken? Want ook al denken je partner en jij misschien wel heel anders over geld, hoogstwaarschijnlijk vinden jullie elkaar wel in wensen en dromen.
In de film Playing with Fire documenteert een Amerikaans echtpaar de eerste twee jaar van hun pad naar financiële onafhankelijkheid. Ze wonen in een chique gemeente aan de kust van Californië en betalen zich blauw aan hun woning. In een scene aan het begin van de film vleien de hoofdpersonen zich neer in een park en beginnen ze aan een waardevolle oefening.
Ze pakken allebei een notitieblokje en schrijven daarin de tien activiteiten op die hen elke week weer het gelukkigst maken. Daarna lezen ze de lijstjes aan elkaar voor. ‘Koffie drinken met jou, knuffelen met onze dochter, wijn drinken, gesprekken met familie en vrienden’, enzovoort.
Misschien klinkt de oefening een beetje geforceerd, maar ik kijk met veel plezier op terug op het gesprek dat mijn vrouw en ik er door voerden. Het maakte zo goed duidelijk waar we in ons leven en huwelijk de prioriteit aan willen geven. We zagen waar onze geluksfactoren overlapten, en wat we daarnaast voor onszelf belangrijk vonden. Veel herkenden we al, maar sommige inzichten waren helemaal nieuw.
Alleen al dat inzicht maakte de oefening waardevol. En dan moest stap 2 van de exercitie nog komen!
Daarin vergelijk je gezamenlijk de punten op jullie lijstjes met jullie uitgaven. Liggen die in lijn met elkaar? Welke grote uitgaven brengen je eigenlijk geen geluk? Waar zou je meer geld aan willen uitgeven?
Als het stel uit de documentaire de lijstjes heeft voorgelezen, realiseren ze zich dat geen van hen het strand heeft genoemd. Terwijl ze zoveel kwijt zijn aan woonlasten in hun dure kustplaats. Uiteindelijk besluiten ze te verhuizen naar een meer betaalbare gemeente landinwaarts.
Formuleer samen goede voornemens die jullie bestedingspatroon in lijn brengen met dat wat jullie gelukkig maakt. Je hoeft niet meteen zo drastisch te werk te gaan als het Amerikaanse stel. Misschien is het prettiger om eerst een paar kleine stappen te bedenken samen.
Voor mijn vrouw was deze oefening een eye-opener. Ik had haar al Mr. Money Mustache laten lezen en ze vond hem maar ‘een vreemde vogel’. Door deze oefening kwam ze erachter dat het ons beide helemaal niet om financiële onafhankelijkheid gaat. Het gaat ons om bewust omgaan met geld; hoe sluiten onze uitgaven aan bij wat we belangrijk vinden?
Bij ons ging er veel geld naar een tweede huisje op het platteland dat niet op onze lijstjes voorkwam. Tijd doorbrengen met onze vrienden stond wel op de twee lijstjes. Dus zegden we het huisje op, zodat we 1) geld bespaarden en 2) meer tijd met onze vrienden in eigen stad konden doorbrengen. In restaurants. Dat laatste mag helemaal niet van de zuinige Mr. Money Mustache. Maar daar gaat het dus niet om, het gaat om je eigen wensen en je eigen bestedingspatroon.
Gesprek 2: bespreek samen je tien wekelijkse geluksfactoren. De beste geldgesprekken gaan niet over geld, maar over wat je ermee wilt bereiken. Schrijf daarom allebei de tien activiteiten op die je op wekelijkse basis het gelukkigst maken. Lees die lijstjes daarna voor en bespreek ze met elkaar. Vergelijk vervolgens jullie geluksfactoren met jullie bestedingspatroon en bespreek waar je meer of minder aan wilt uitgeven.
Aan de slag met je partner
Bovenstaande gesprekken draaien allebei om het verkrijgen van meer inzicht in elkaars beweegredenen. Hopelijk leidt dat ook tot meer wederzijds begrip rond geld.
Als je vervolgens samen besluit aan de slag te gaan met mijn stappenplan voor financiële onafhankelijkheid, dan zijn de volgende dingen nog handig om te weten:
- Maak een taakverdeling, gebaseerd op jullie interesses en sterke punten. Ik houd bijvoorbeeld thuis onze spreadsheets bij, terwijl mijn vrouw gedurende de maand op de uitgaven let.
- Spreek vaste incheckmomenten af. Wij nemen één keer per maand gezamenlijk de uitgaven en inkomsten van de maand ervoor door om te zien of onze budgetten nog kloppen. En nu ik dit zo schrijf, bedenk ik me dat we de oefening met de tien geluksfactoren eigenlijk wel jaarlijks zouden kunnen doen.
- Gun elkaar uitgaven die je niet van elkaar begrijpt. Ik hoor weleens van stellen die allebei ‘zakgeld’ van de gezamenlijke rekening halen en dat mogen uitgeven aan iets wat ze zelf heel belangrijk of fijn vinden: ‘ja, onze boekenkast is propvol. Maar lezen is haar hobby.’ Die vrijheid lijkt me heel gezond.
- Deel wat je leest, luistert en kijkt over financiële onafhankelijkheid. Toen Jelle Derckx en ik een vertoning van de eerdergenoemde docu Playing with Fire organiseerden, kwamen daar veel mensen op af die hun partner meenamen om hen op een toegankelijke wijze deelgenoot te maken van de FIRE-beweging. Na afloop zat het bioscoopcafé vol met stelletjes die doorpraatten over de boodschap van de film.
- Regel alles goed bij de notaris. Maken jullie grote financiële afspraken voor de toekomst? Laat alles netjes vastleggen bij de notaris. Bijvoorbeeld in een samenlevingscontract en wellicht ook in een testament.
Ik blijf deze pagina bijwerken met nieuwe inzichten. Wil je een seintje ontvangen bij een update? Meld je dan aan voor mijn maandelijkse nieuwsbrief over financiële onafhankelijkheid, productiviteit en creativiteit:
Meer lezen over het betrekken van je partner?
- Bij de bovengenoemde documentaire over samen streven naar financiële onafhankelijkheid hoort ook een boek: Playing with Fire.
- Mr. Money Mustache – die blog waar ik in Stockholm aan verslaafd was – heeft ook een artikel over het betrekken van je partner geschreven: Having “The Talk” with a Current or Potential Mate. Hij benadrukt het belang van een gezamenlijke droom.
- Dit boek van Joke de Walle behandelt het thema geld binnen de relatie nog breder: Gedoe om Geld. Intieme portretten van geld en relaties
💡En hier vind je mijn negen-stappenplan voor financiële onafhankelijkheid.