De leukste stapels in de boekhandel vind ik altijd de afgeprijsde boeken. Daar liggen geen voorspelbare bestsellers, maar verrassingen.
Laatst pikte ik er een boekje op over Edith Auerbach, een vergeten Joodse kunstenares uit het vooroorlogse Parijs. In de jaren negentig ontdekte een Nederlandse kunsthandelaar haar volledige oeuvre op een verregende vlooienmarkt (de romantiek!).
‘[Fotograaf] Brassaï hoorde ik laatst zeggen dat de Parijzenaar van het leven geniet zoals katten achter een raam kunnen liggen. Beetje soezen, beetje wassen, zich oppoetsen.’
Pauline Broekema – Tekenares van Montparnasse, het eigenzinnige kunstenaarsleven van Edith Auerbach
Schrijver Pauline Broekema reconstrueert het leven van Auerbach, die een concentratiekamp overleefde. Een mooi, kort boek over hoe kunst het leven betekenis kan geven, bijvoorbeeld als je zoals Auerbach moeilijk contact maakt of de ergste verschrikkingen ervaart.
Over schilder Hans Reichel in het concentratiekamp:
“Maar hij werkte, werd haar verteld. Alle dagen tekende hij, bijna als een bezetene, omdat hij zo de herrie, de stank, de mensen op afstand kon houden. Eén keer mocht ze hem bezoeken en zag ze hem bezig. Hij liet haar het resultaat van zijn arbeid zien. Met een aquarelleerdoosje ter grootte van zijn handpalm en wat kinderkleurpotloden had hij zijn eigen universum geschapen. […] Dit was zijn manier, zei hij tegen haar, om zich overeind te houden. Zodat hij niet van wat hij noemde ‘dit zogenaamde leven’ meekreeg.
Pauline Broekema – Tekenares van Montparnasse, het eigenzinnige kunstenaarsleven van Edith Auerbach