Onthullend portret van een horecatycoon

Op 2Doc staat een documentaire uit 2022 over Won Yip. De Amsterdamse horecatycoon komt af en toe in het nieuws als hij een penthouse voor de neus van Brad Pitt wegkaapt of een modernistische nachtmerrie van een gebouw op het Leidseplein neerzet. Maar hij is ook de immigrantenzoon die uit het niets een imperium uit de grond heeft gestampt.

Dus ik kijken.

Blijkt het een beklemmend portret van jewelste te zijn.

Yip is in zijn jeugd ernstig mishandeld – daar zou een ouder ‘nu de gevangenis voor in gaan’ – en toen zijn vader overleed, stortte zijn moeder mentaal in elkaar. Omdat zijn ouders het China van Mao berooid ontvluchtten, waren ze altijd voorbereid op het moment dat ze weer halsoverkop moesten vertrekken. Vader sliep met zijn paspoort en vijfentwintig briefjes van duizend gulden in zijn pyjamaborstzak.

Won blijkt nog in dezelfde overlevingsstand als zijn vader te zitten. Als iemand hem een ander horloge dan een Rolex probeert te verkopen, zegt hij dat je daar tijdens een crisis niet de taxirit naar Schiphol van kan betalen. Hij werkt samen met zijn zus en broertje in een soort bunker onder zijn café op de Dam, tussen de kluizen en in de sigarettenrook. Hij woont boven het café, zodat het personeel zich altijd door hem bespied voelt. Yip: “Dat scheelt zo’n twee of drie procent op mijn bedrijfsresultaat.” De boekhouding van zijn kerstboom aan BV’s doet hij zelf, ‘om de controle te houden’.

Als de lockdowns beginnen, wordt die paranoïde houding nog gevalideerd ook. Hij vecht voor elke euro. ‘Ben jij nog op vakantie geweest?’, vraagt hij tijdens het coronajaar aan de interviewer. Na haar bevestigende antwoord: “Dan heb je nog steeds niet begrepen hoe erg het is.”

De interviews in deze docu zijn sowieso absolute hoogtepunten. Won Yip is een man van weinig woorden. Als zijn vrouw hem belt en vraagt hoe het gaat, antwoordt hij met ‘kantoor’. Dus daar heeft interviewer Sarah Vos een zware kluif aan. Yip laat tussen zijn staccato antwoorden eindeloze stiltes vallen, en valt soms bijna van zijn stoel van verbazing over de vermeende zakelijke ‘onnozelheid’ van de documentairemaker:

Toch toont Yip zich op momenten verrassend kwetsbaar. Bijvoorbeeld als hij vertelt dat het hem niet meer lukt om te huilen, ook zou hij dat graag willen. Woorden die extra indruk maken als ze van zo’n gepantserd iemand komen.

Ik heb anderhalf uur gebiologeerd gekeken en er daarna nog een halve nacht van geijld, zo beklemmend voelde deze docu aan. Absolute kijktip.