Interview met RTL Amerika-correspondent Erik Mouthaan

Ernst-Jan Pfauth interviewt de komende weken de nieuwe lichting Amerika-correspondenten. Na Ron Linker en Freek Staps, komt nu Erik Mouthaan aan het woord. Hij is correspondent voor RTL nieuws. Met een kop thee van Amerikaans formaat word ik bijzonder vriendelijk verwelkomd in het verrassend grote RTL-kantoor aan 57th street, recht tegenover de studio van televisiegigant CBS.

“Vaak kunnen we iets van Amerikanen leren”

Waarom ben je correspondent geworden?
,,Na vijf jaar als redacteur bij RTL nieuws gewerkt te hebben, ben ik in april 2006 gevraagd voor deze baan. Ik had altijd al door dat dit een geweldige post is waar prachtige verhalen te maken zijn. Amerika is het machtigste en rijkste land, met bovendien de meeste invloed. Als hier iets besloten wordt, heeft dat effect op de hele wereld.

Maar Max Westerman zat hier al die tijd en ik ging er niet vanuit dat hij weg ging. Ik heb wel altijd te kennen gegeven dat ik het een prachtige baan vond. Het was echter niet zo dat ik naar Amerika moést van mezelf. De onvoorwaardelijke liefde voor het land ontbreekt bij mij, die Route 66 hoef ik niet persé af te rijden. Maar dat ik deze baan uiteindelijk heb gekregen is buitengewoon.”

Hoe bepaal je of een item geschikt is voor Nederland?
,,Sommige gebeurtenissen in Amerika zijn zo groot dat je er niet omheen kan, wereldnieuws! Verder kan het Amerikaanse perspectief iets toevoegen aan de Nederlandse discussie. Vaak kunnen we iets van de Amerikanen leren, De VS kennen bijvoorbeeld net zoals Nederland problemen met integratie en de fricties die daardoor ontstaan. Door een reportage te maken over Latino-immigranten, bieden we Nederlanders een andere kijk op het probleem.

Daarnaast komt vanuit Hilversum de redactie met suggesties. Soms is een onderwerp in Nederland nieuws, terwijl het hier genegeerd wordt.”

Hoe ga je te werk?
,,Ons team bestaat uit drie personen. Marjan is onze producer en verder loopt bijna altijd iemand stage bij ons. Momenteel is dat Aran Bade. Mijn taak is de nieuwsmedia in de gaten te houden en selecteren wat we gaan behandelen.

We zijn altijd ter plekke bij groot nieuws, maar maken ook achtergrondverhalen. Daarin vertellen we mensen iets meer over wat er speelt en hoe het nu allemaal echt werkt. Zo zijn we naar Guantanamo Bay geweest en hebben we een reportage gemaakt over illegale immigranten die de grens tussen Mexico en Amerika probeerden over te steken

Tevens is bij RTL ruimte voor luchtige verhalen. Aan het einde van onze zendtijd hebben we altijd plek voor een verhaal dat geen keihard nieuws is, maar wel een leuk inzicht geeft. Zoals de eerste Amerikaanse snackbar volgens het FEBO-principe, eten uit de muur.

De items monteren we zelf. Tevens is het natuurlijk belangrijk om een goede planning te maken van waarover we allemaal verslag gaan doen. Dat is een ingewikkeld proces. We moeten namelijk altijd ter plekke zijn als er nieuws is.

We gaan ook vaak het land in om te zien wat speelt. Een belangrijk voordeel hiervan is dat wanneer ik de volgende keer het weer over hetzelfde onderwerp heb, ik het daarvoor al met eigen ogen heb gezien. Daardoor krijg ik een beter beeld van het nieuws. Dit kost echter veel tijd en geld. Ik ben blij dat bij RTL4 de mogelijkheid daarvoor is.”

Hoe ontwikkel je een netwerk in New York?
,,We hebben niet als primair doel de politiek te verslaan. Dus ik hoef niet elk congreslid te kennen. Meestal zijn die ook niet geïnteresseerd om met een Nederlandse reporter te praten. Zij gaan mij echt niet bellen van: ‘Hee Erik, ik heb een scoop!’.

Wij vangen al het nieuws op en pikken er vervolgens iets uit. Omdat we zo algemeen georiënteerd zijn, is het niet mogelijk om veel goede vaste contacten te hebben. Natuurlijk hebben we er wel enkele, zoals de Nederlandse ambassade. Voor als er iets tussen Nederland en de VS speelt. Tevens houden we contact met de Nederlandse missie binnen de Verenigde Naties.

Verder zijn de contacten heel ad hoc. Ik kan twintig verzoeken indienen bij Hillary Clinton, maar een officieel interview kan ik wel vergeten: No foreign media. De enige manier om haar te bereiken is haar vragen te stellen als ze langsloopt na een optreden ergens. Wat wel werkt, is met leden van haar campagneteam praten en vragen of zij me dingen kunnen aanraden.

Op alle plekken waar ik geweest ben, probeer ik mensen te vriend te houden. Ik stuur ze een dvd van de uitzending op en houd contact met ze. Daardoor kunnen we goede sprekers altijd nog eens benaderen.”

Hoe vind je het om op journalistiek vlak in je eentje te werken?
,,Natuurlijk heb ik een klein team om me heen. Maar met z’n drieën een heel continent aangaan blijft een uitdaging. Het is een kwestie van een goede taakverdeling. Ik houd in de gaten wat interessant is. Zodra ik een keuze heb gemaakt is het aan de producer dit om te buigen tot een relevant verhaal voor Nederland.

Hoe kijken Amerikanen tegen Nederland aan?
,,Heel veel Amerikanen zeggen natuurlijk meteen blowen. Gelukkig is New York atypisch. Een hoogleraar vertelde mij eens dat New York eigenlijk een apart land is en dat het maar beter tot de Europese Unie kan toetreden. Mensen zijn hier goed opgeleid, genuanceerder, beter geïnformeerd en meer internationaal georiënteerd. Ze weten dat de Nederlandse overheid abortus, euthanasie en het homohuwelijk toestaat. Buiten New York kennen de meeste mensen Amsterdam een beetje, maar Nederland zegt ze niets. Dit komt ook doordat de Amerikaanse media, afgezien van de slecht gelezen kwaliteitskranten, amper over het buitenland berichten”.

Welke vooroordelen hebben Nederlanders over Amerikanen?
,,Een bekend vooroordeel is dat Amerikanen dom zijn. Maar het is te kort door de bocht als Nederlanders Amerikanen verwijten alleen maar met zichzelf bezig te zijn en weinig over andere landen weten. Ze krijgen gewoon minder informatie over buitenlandse politiek en de media berichten vrij positief over de regering en de oorlog in Irak.

Tevens is de impact van 9/11 nog steeds voelbaar. Tijdens de presidentsverkiezingen van 2004 was Bush een veilige keuze. Stick to what you got. Bush is tough on terror en de aangetaste grondwet namen veel Amerikanen voor lief. Natuurlijk is het dan voor ons makkelijk om Amerikanen dom te noemen. Maar wellicht weten ze wel wat er aan de hand is en maken ze een bewuste keuze.”

Ga je wel eens om met andere Nederlandse correspondenten?
,,We gaan vaak met elkaar om, zo drink ik af en toe een biertje met Freek Staps. We komen elkaar sowieso tegen bij gebeurtenissen die van speciaal belang zijn voor Nederland, zoals onlangs de gevonden brieven van Otto Frank.”

Welke journalisten zijn je voorbeelden?
,,Max Westerman is een groot voorbeeld. Toen ik nog op de School voor Journalistiek zat, maakte hij al televisie zoals andere Nederlanders dat nu doen. Hij wist veel informatie over te brengen, zonder dat het de kijker teveel werd. Verder zijn Charles Groenhuijsen en Rick Nieman allebei goed in rustige live-gesprekken, waarin ze veel kennis kwijt kunnen.”