40 vragen om aan het einde van het jaar te stellen

Wil je het einde van het jaar aangrijpen voor reflectie?

Ik houd al een paar jaar een lijstje bij met interessante reflectievragen. Die stel ik mezelf in een café, midden in het bos, om inzicht te krijgen in wat afgelopen jaar belangrijk voor me was en hoe ik mezelf verder wil ontwikkelen.

Sommige van de vragen bespreek ik ook op oudejaarsavond met vrienden, gecombineerd met een rondje hoogte- en dieptepunten. Dat levert altijd diepe en waardevolle gesprekken op (voor het feestgedruis definitief losbarst).

Ik heb lang niet alle vragen zelf bedacht. Als ik de bron nog kon achterhalen, heb ik deze erbij vermeld.

Voor de zekerheid: deze vragen zijn suggesties. Je kunt er ook drie uitpikken. Elk moment van reflectie is al waardevol, dus maak de drempel niet te hoog voor jezelf.

Dit zijn de 40 vragen die je jezelf of elkaar de komende dagen kunt stellen:

1. Wat heb ik dit jaar voor een ander gedaan waarop ik trots ben? Zou ik vaker zoiets kunnen doen?
2. Waar keek ik tegenop, maar bleek uiteindelijk heel leuk of op een andere manier waardevol?
3. Welke relatie wil ik volgend jaar meer aandacht geven en hoe kan ik dat concreet doen?
4. Welke kunst — film, tv-serie, boek, tentoonstelling, podcast of wat dan ook — heeft dit jaar mijn wereldbeeld het meest veranderd?
5. Waar stak ik dit jaar volledig uit mezelf veel moeite in? Wat zegt dat over mijn natuurlijke interesses?
6. Welke drie waardevolle gesprekken van dit jaar zijn me bijgebleven? Waarom, en hoe ontstonden die?
7. Waar besteedde ik dit jaar veel tijd aan, zonder dat het mij of dierbaren waarde bracht? Hoe kan ik daar volgend jaar minder tijd aan besteden?
8. Heb ik dit jaar een levensles van iemand meegekregen?
9. Over welk onrecht ben ik kwaad geworden? Kan ik daar iets aan doen of in betekenen?
10. Ben ik oncomfortabele gesprekken uit de weg gegaan die mij of een relatie verder hadden kunnen brengen? (vrij naar Kevin Kelly)
11. Als je een kind hebt: Wat waren mijn grootste opvoeduitdagingen en wat heb ik daarvan geleerd?
12. Aan welke uitgave beleefde ik het meeste plezier of betekenis?
13. Van welke uitgaven heb ik spijt? Wat kan ik daarvan leren?
14. Waar zou ik voor willen sparen?
15. Wat is de stand van mijn financiële buffer? Voel ik me daar comfortabel bij? Waarom wel, niet?
16. Wat is het grootste risico dat ik dit jaar nam? Hoe kijk ik daarop terug?
17. Hoe was ik medeplichtig aan het creëren van omstandigheden waarvan ik zeg dat ik ze niet wil? (van Jerry Colonna)
18. Wie heeft mij dit jaar in positieve zin verrast?
19. Heb ik ergens een pijntje dat ik negeer, maar eigenlijk kan aanpakken?
20. Wat staat er op mijn lijstje van wat ik ‘zou moeten’? Wie zegt dat en waarom? (van Brené Brown)
21. Welk ongemak ben ik bereid aan te gaan, om iets te bereiken wat ik belangrijk vind? (van Mark Manson)
22. Welke herhalende taken in mijn werk kan ik automatiseren of onderbrengen in een systeem dat niet van mij afhankelijk is?
23. Wat was mijn grootste bottleneck voor het behalen van mijn volgende doel? Waarom werkte ik er niet aan? (van Dickie Bush)
24. Welke terugkerende negatieve gedachten heb ik en kan ik daar wat aan doen?
25. Op welke drie dingen van dit jaar ben ik het meest trots, en wat hebben die gemeen?
26. Wat is iets dat voor mij vanzelfsprekend is geworden, maar dat ik in het nieuwe jaar zou willen bevragen?
27. Wanneer was ik te hard voor mezelf?
28. Hoe houdt de angst om publiekelijk te falen me tegen om iets te doen dat ik eigenlijk heel graag wil?
29. Op welke vlakken in mijn leven kan ik groter denken? Hoe ziet het er dan tien keer groter uit?
30. Wat waardeer ik in een vriend, maar zeg ik zelden hardop?
31. Aan welk boek, film, album of serie beleefde ik dit jaar het meeste plezier?
32. Als ik mijn vaste werkacties de komende vijf jaar volhoud, waar sta ik dan over vijf jaar? Is dat waar ik heen wil? (via James Clear)
33. Voedde ik dit jaar vooral mijn ego of mijn ontwikkeling? (van Adam Grant)
34. Wanneer voelde ik me voor het laatst alleen? Waardoor?
35. Met wie werkte ik dit jaar het fijnst samen, en waarom liep dat zo goed?
36. Welke samenwerking voelde niet goed, en wat was mijn rol daarin?
37. Wat houdt me het meest tegen om mijn gezondheid te verbeteren, en waarom pak ik dat niet aan?
38. Wat heb ik dit jaar níet gedaan uit angst? Hoe kijk ik daar nu op terug?
39. Welke leuke plekken die ik dit jaar bezocht, wil ik volgend jaar opnieuw bezoeken? Kan ik die nu al in de agenda zetten?
40. Over welk groot onderwerp ben ik dit jaar anders gaan denken?

Bonus: de inzichten die je door bovenstaande vragen opdoet, kun je verwerken in een persoonlijk manifest. En in mijn boek Intentioneel leven laat ik zien hoe je op basis van reflectie een jaarplan kunt schrijven.

Stel jij jezelf of dierbaren reflectievragen? Zo ja, deel ze vooral in de comments.