31 vragen om aan het einde van het jaar te stellen

Wil je het einde van het jaar aangrijpen voor reflectie?

Ik houd al een paar jaar een lijstje bij met interessante reflectievragen. Die stel ik mezelf in een café, midden in het bos, om inzicht te krijgen in wat afgelopen jaar belangrijk voor me was en hoe ik mezelf verder wil ontwikkelen.

Sommige van de vragen bespreek ik ook op oudejaarsavond met vrienden, gecombineerd met een rondje hoogte- en dieptepunten. Dat levert altijd diepe en waardevolle gesprekken op (voor het feestgedruis definitief losbarst).

Ik heb lang niet alle vragen zelf bedacht. Als ik de bron nog kon achterhalen, heb ik deze erbij vermeld.

Voor de zekerheid: deze vragen zijn suggesties. Je kunt er ook drie uitpikken. Elk moment van reflectie is al waardevol, dus maak de drempel niet te hoog voor jezelf.

Dit zijn de 31 vragen die je jezelf of elkaar de komende dagen kunt stellen:

1. Wat heb ik dit jaar voor een ander gedaan waarop ik trots ben? Zou ik vaker zoiets kunnen doen?
2. Waar keek ik tegenop, maar bleek uiteindelijk heel leuk of op een andere manier waardevol?
3. Welke relatie wil ik volgend jaar meer aandacht geven en hoe kan ik dat concreet doen?
4. Waar stak ik afgelopen jaar volledig uit mezelf veel moeite in? Wat zegt dat over mijn natuurlijke interesses?
5. Welke waardevolle gesprekken van dit jaar zijn me bijgebleven? Waarom? En hoe ontstonden die?
6. Waar besteedde ik dit jaar veel tijd aan, zonder dat het mij of mensen die belangrijk voor me zijn waarde bracht? Hoe kan ik dat volgend jaar laten verslonzen?
7. Heb ik dit jaar een levensles van iemand meegekregen?
8. Over welk onrecht ben ik kwaad geworden? Kan ik daar iets aan doen?
9. Ben ik oncomfortabele gesprekken uit de weg gegaan die mij of een relatie verder hadden kunnen brengen? (vrij naar Kevin Kelly)
10. Als je een kind hebt: Wat waren mijn grootste opvoeduitdagingen en wat heb ik daarvan geleerd?
11. Hoe was ik medeplichtig aan het creëren van omstandigheden waarvan ik zeg dat ik ze niet wil? (van Jerry Collona)
12. Heb ik ergens een pijntje dat ik negeer, maar eigenlijk kan aanpakken?
13. Wat staat er op mijn lijstje van wat ik ‘zou moeten’? Wie zegt dat en waarom? (van Brené Brown)
14. Waar in mijn leven of werk streef ik momenteel naar comfort, terwijl een beetje ongemak nodig is? (van Oliver Burkeman)
15. Als je op zoek bent naar nieuwe ideeën om aan te werken: wat in mijn dagelijks leven of werk voelt vreemd, ontbreekt of werkt niet zoals het zou moeten? (van Paul Graham)
16. Welke herhalende taken in mijn werk van het afgelopen jaar kan ik automatiseren of onderbrengen in een systeem dat niet afhankelijk is van mij?
17. Wat was mijn grootste bottleneck voor het behalen van mijn volgende doel? Waarom werkte ik er niet aan? (van Dickie Bush)
18. Welke terugkerende negatieve gedachten heb ik en kan ik daar wat aan doen?
19. Met welke 20 procent van mijn werkinspanningen boekte ik 80 procent van het resultaat? (van Dickie Bush)
20. Wil ik ergens even uit mijn comfortzone stappen om verder te komen?
21. Als ik terugkijk op mijn jaar, wat zijn de drie dingen die ik heb gedaan waar ik het meest trots op ben? Wat hebben deze drie dingen met elkaar gemeen?
22. Van welke uitgaven heb ik spijt? Wat kan ik daarvan leren?
23. Waar zou ik voor willen sparen?
24. Wat is de stand van mijn financiële buffer?
25. Wanneer was ik te hard voor mezelf?
26. Wie heeft mij dit jaar in positieve zin verrast?
27. Op welke vlakken in mijn leven kan ik groter denken? Hoe ziet het er dan tien keer groter uit?
28. Welk boek, film, album of serie maakte dit jaar grote indruk op mij? Waarom?
29. Als ik mijn vaste werkacties de komende vijf jaar volhoud, waar sta ik dan over vijf jaar? Is dat waar ik heen wil? (via James Clear)
30. Wat heb je dit jaar gedaan dat je nog nooit eerder had gedaan? (uit dit mooie lijstje van Steph Ango)
31. Welke leuke plekken die ik dit jaar bezocht, wil ik volgend jaar opnieuw bezoeken? Kan ik die nu al in de agenda zetten?

Bonus: de inzichten die je door bovenstaande vragen opdoet, kun je verwerken in een persoonlijk manifest. En in mijn boek Intentioneel leven laat ik zien hoe je op basis van reflectie een jaarplan kunt schrijven.

Stel jij jezelf of dierbaren reflectievragen? Zo ja, deel ze vooral in de comments.