Elke maand verstuur ik een nieuwsbrief over intentioneel leven en media, propvol inzichten en aanbevelingen. Ben je nog geen lid? Geef je hier op.
1. In de vorige editie vroeg ik of jullie liever wekelijks of maandelijks lezen. 904 van jullie gaven antwoord, waarvoor dank! Zestig procent stemde voor maandelijks. Want dan is het een nieuwsbrief ‘waar je echt even voor gaat zitten’ in plaats van ‘een wekelijkse todo’. Dat vond ik een sterk argument, dus ik houd het op maandelijks. Als je tussentijds tips wil, volg me dan via Telegram.
2. Ik las de grootse roman Het achtste leven (voor Brilka) van Nino Haratischwili. Je volgt gedurende een eeuw een Georgische familie die de Russische Revolutie, twee Wereldoorlogen en het Sovjetregime meemaken. Echt een boek om deze zomer in te verdwijnen. Ik mis de personages nu al. De roman liet me ook inzien hoeveel wereldgeschiedenis er in één mensenleven past.
3. Daar moest ik ook aan denken toen ik deze biografie over Winston Churchill las. Als soldaat nam Churchill deel aan de laatste grote charge van de Britse cavalerie. In zijn laatste levensjaar maakte hij zich zorgen over nucleaire wapens. Het idee dat je zulke grote veranderingen kunt meemaken in je leven bezorgt mij zowel een gevoel van opwinding als van nietigheid.
4. Nog één voorbeeld dan: ik sliep laatst op de SS Rotterdam. Dit schip deed in 1959 dienst als oceaanlijner tussen Rotterdam en New York. ‘s Morgens kreeg ik een rondleiding van een 83-jarige man die als twintigjarige officier in de machinekamer werkte. Echt geweldig om zulke verhalen uit eerste hand te horen (die rondleiding is een aanrader als je ook een geschiedenisnerd bent).
5. Als ik een moeilijke taak in het vooruitzicht heb, besteed ik vaak te veel tijd aan de voorbereiding. Goede reminder van econoom Russ Roberts: “Meer informatie zoeken, is een vorm van uitstelgedrag”.
6. Voor veel mensen is de zomer een rustige periode op werk. Mijn tip: gebruik de vrijgekomen tijd voor reflectie. Schrijf bijvoorbeeld een persoonlijk manifest. Of maak twee lijstjes van het afgelopen jaar: eentje met dingen/mensen/activiteiten die je energie gaven en eentje met dingen die je te veel energie kostten. Plan vervolgens de dingen van je energielijstje in voor het tweede halfjaar van 2023 en probeer de dingen op het andere lijstje te vermijden.
7. Twee Netflix-tips met tweemaal Arnold Schwarzenegger. Eerst The Game Changers. Een opzwepende documentaire over topatleten die overschakelden op een plantaardig dieet en veel beter gingen presteren. Onder wie The Terminator. Er zijn veel maatschappelijk georiënteerde pro-vegan docu’s op Netflix, maar The Game Changers bespreekt plantaardig eten als puur egoïstische keuze. Interessant voor de afwisseling.
8. En natuurlijk de docureeks over hoe Arnold drie keer de absolute top bereikte: als wereldkampioen bodybuilden, meest populaire acteur en gouverneur van Californië. De interviews geven inzicht in zijn buitenaardse wils- en verbeeldingskracht. Maar je kunt de docu ook interpreteren als waarschuwing. Want zoals zoveel extreem succesvolle mannen verliest hij uiteindelijk het belangrijkste in het leven uit het oog. Waardoor hij nu als zeventiger eenzaam oogt.
9. Wat is datgene van je uiterlijk waar je het meest trots op bent? Stel je voor dat het verdwijnt, zonder dat je er iets aan kunt doen. Zo ervaar ik het om mijn haar kwijt te raken. Vijf jaar geleden ontdekte ik in een Spaans zwembad dat mijn haar dunner werd. Sindsdien heb ik een ongezonde obsessie voor mijn spiegelbeeld ontwikkeld. Mijn kapper beloofde een seintje te geven als een haartransplantatie noodzakelijk werd. Onlangs sprak hij de omineuze woorden: ‘I can no longer hold the fort’. Deze week laat ik mijn haar ultrakort knippen, om te zien wat voor vorm kop ik eigenlijk heb (sowieso gigantisch, mijn leraar beeldende vorming gebruikte ooit mijn hoofd om te laten zien hoe ‘kolossaal’ een schedel kan zijn). Dan besluit ik daarna of mijn haren van plek gaan verhuizen.
10. Waarom ik het hier over heb? Ten eerste omdat ik het een confronterende test van mijn ijdelheid vind. Als je er nuchter naar kijkt, is je haar verliezen geen big deal. Het valt – in tegenstelling tot bijvoorbeeld gezondheidsproblemen – gemakkelijk weg te relativeren. Tegelijkertijd merk ik dat me dat niet lukt. Opeens ben ik zo’n man die jaloers naar volle coupes loert. Ik kan nog zo intentioneel proberen te leven en me te focussen op wat ik wel heb, dit decadente probleempje blijft aan me knagen. Ontnuchterend om te merken.
11. Ten tweede omdat ik ontdekte wat voor wederzijdse opluchting er vrijkwam als ik er met vrienden over sprak. Jarenlang bleken we dezelfde obsessie te hebben en er nu eindelijk ervaringen over uitwisselen (en onszelf uitlachen) zorgde voor mooie gesprekken. Welke semi-taboe-onderwerpen willen we eigenlijk nog meer met elkaar bespreken?
12. Silicon-Valley-essayist Paul Graham heeft een handleiding geschreven voor mensen die ‘great work’ willen verrichten. Hij heeft als oprichter van ‘s werelds belangrijkste start-up-incubator recht van spreken. Ik had na het lezen energie voor tien.
13. Wat is ‘geweldig werk?’ Graham geeft deze mooie definitie: “Doing great work means doing something important so well that you expand people’s ideas of what’s possible.”
14. Ik moest aan die definitie denken tijdens het lezen van de autobiografie De wereld van gisteren (1941) van Stefan Zweig. Hij schrijft het volgende over imposant werk en wat voor belangrijk gevoel het in anderen los kan maken:
“Talent in alle vormen extatisch te bewonderen leidt er voor jonge mensen onweerstaanbaar toe in zichzelf te onderzoeken of er niet een spoor van of een mogelijkheid tot deze hoogste essentie in het eigen nog niet onderzochte lichaam of de nog half verduisterde ziel te ontdekken zou zijn.”
15. Dat is ook precies wat ik beoog met mijn interviewprogramma Jonge Jaren. Daarin vraag ik toonaangevende makers naar hun levenslessen. De show heeft een nieuwe tune die perfect past bij de boodschap. ‘Mens durf te leven’ is een lied uit 1917, waarin schrijver Dirk Witte oproept tot het negeren van sociale conventies en je eigen plan te trekken. Dat past heel goed bij de lessen die mijn gasten uit hun jonge jaren delen. De Nederlandse Spotify-sensatie en pianist Ron Adelaar speelde het voor me in, wat ik een enorme eer vind.
16. Er zijn drie nieuwe afleveringen van Jonge Jaren verschenen. Schrijver Astrid Roemer vertelt hoe haar werkgever tevens minnaar het schrijverschap tastbaar voor haar maakte. Singer-songwriter Lucky Fonz III deelt hoe je de moed kunt vinden om te beginnen aan je creatieve carrière. En Eva Jinek legt uit hoe je zenuwen kan overwinnen.
17. Eva Jinek vertelde ook over het belang van mentorschap. Jeroen Pauw was ooit haar televisiementor. Omdat ze nooit is uitgeleerd, zoekt ze een nieuwe mentor. Toen ik directeur was van De Correspondent had ik ook een mentor. Hij gaf me altijd het bepalende zetje om de dingen te doen waarvan ik wist dat ze moesten gebeuren, maar die ik nog niet aandurfde. Als een mentorgesprek ‘ongemakkelijk’ is, ‘ben je waarschijnlijk iets aan het leren’, zegt Eva daarover.
18. Later las ik een interview met Scott Belksy, oprichter van designplatform Behance. Hij pakt elk jaar de trein naar Upstate New York voor een gesprek met zijn mentor, de schrijver Seth Godin. Die pikt hem op bij het station, ze halen een koffie voor onderweg en dan bevraagt Godin alle plannen van Belsky. “Everything I think I’m going to do next, Seth challenges me on.”
19. Zoek net als Eva en Belsky een mentor die complementair aan je is. Belsky is bijvoorbeeld slecht in neezeggen, Godin is heel goed in focus bewaken. En zo groeit Belsky op ongemakkelijke wijze. Wil je ook een mentor? Eva adviseert iemand te zien wiens werk- of denkwijze je bewondert.
20. Grappige AI liedjes: Johnny Cash zingt Barbie Girl en Frank Sinatra vertolkt Gangster’s Paradise.
21. We zijn allemaal te druk, toch? Filosoof Marli Huijer deelde ooit een eenvoudig maar cruciaal advies: “Plaats een paar ankerpunten in je week die het leven voor jou waardevol maken, zoals sporten, naar de film gaan met een vriend of lezen. Als je het niet plant, komt het er vaak niet van. Vervolgens deel je je verplichtingen daaromheen in.”
22. Tekenaar Ruben Bos deelde een mooi voorbeeld van zo’n ankerpunt met me: “Er ligt elke maandagochtend een tekening voor mijn kinderen op tafel, met wat hen die week heeft beziggehouden. Doordat ik hier ooit mee ben gestart, kan ik niet meer terug. Mijn kinderen verwachten elke week een tekening. Waardoor ik nu elke zondagavond teken. De ene week gaat het makkelijk, de andere week moeizamer. Door dit ritueel is de drempel om op andere momenten óók te tekenen veel lager geworden.”
23. Mooie vrijwilligersproject van diezelfde Ruben Bos: de app Prikkel, een overzicht van prikkelarme plekken in de stad. Fijn voor iedereen, maar in het bijzonder mensen met een burn-out, long-covid of hersenletsel. Nu beschikbaar in Rotterdam.
24. North Sea Jazz is het meest diverse festival waar ik ooit ben geweest. Qua publiek en qua programmering. Na de klassieke big band van Wynton Marsalis zag ik hoe de Brits-Nigeriaanse Little Simz de zaal plat speelde. Onder andere met Point and Kill, hier te beluisteren bij de geweldige Tiny Desk-reeks van NPR:
25. Om de nieuwsbrief te verbeteren, heb ik nog twee vragen aan je: over welk onderwerp wil je dat het vaker gaat in deze nieuwsbrief én lijkt het je leuk om deel te nemen aan een (gratis) online event over intentioneel leven? Antwoord geven kan hier.