Hi, ik ben Ernst-Jan Pfauth, mede-oprichter van De Correspondent en POM. Elke maand verstuur ik een nieuwsbrief met inzichten en aanbevelingen over intentioneel leven en media. Ben je nog geen lid? Geef je hier op.

1. Welkom! Voortaan verstuur ik deze nieuwsbrief vanuit Substack in plaats van Mailchimp. Het dure Mailchimp groeide uit tot een marketingservice, terwijl Substack zich primair richt op schrijvers. Ook heeft Substack mooie community-functies, zoals reacties (er volgt dan ook een vraag aan jou op het einde van deze editie). 

2. Over Substack gesproken: culinair journalist Mara Grimm is daar ook een nieuwsbrief begonnen. Elke aflevering heeft een thema, zoals croissants of sushi, en zit bomvol recepten- en adressentips. Door haar etiquetterubriek kwam ik erachter dat ik een wasabibarbaar ben! 

3. Op woensdag 11 oktober organiseren Alexander Klöpping en ik een online event met New York Times-verslaggever Kashmir Hill over de gevaarlijke technologie gezichtsherkenning. Het wordt een leuke avond, doch functioneel angstaanjagend. Iedereen die via jegezichtisnuvanons.nl haar boek voorbestelt, mag gratis bij het event zijn. Het boek komt morgen uit, dus vandaag is je laatste kans om een kaartje te bemachtigen.

4. Soms lees je een stuk waarvan je denkt: dat had ik zelf willen schrijven. Admitting What is Obvious van Dan Shipper is zo’n artikel. Het gaat erover dat we soms niet aan onszelf durven toe te geven wat we het allerliefste doen. Bijvoorbeeld omdat het minder status heeft. 

5. De schrijver Steven Pressfield gaf ooit een mooie naam aan dit fenomeen: een schaduwcarrière.

“Sometimes, when we’re terrified of embracing our true calling, we’ll pursue a shadow calling instead. The shadow career is a metaphor for our real career. Its shape is similar, its contours feel tantalizingly the same. But a shadow career entails no real risk. If we fail at a shadow career, the consequences are meaningless to us.”

6. Shipper en ik houden allebei vooral van schrijven, maar durfden dat in de wereld van ondernemersverheerlijking niet toe te geven. Dus maakten we onszelf wijs om in de eerste plaats ondernemer te zijn:

“Billions of dollars in value are wasted every year by people doing the high-status thing they wish they felt compelled to do instead of the weird, low-status thing they actually want to do.”

7. Het is heel bevrijdend om toch voor datgene te kiezen wat misschien minder ambitieus voelt, maar wat je wel meer energie geeft. Ik ben geen ondernemer die graag schrijft, ik ben een schrijver die daarnaast graag bedrijven bouwt. Doe jij wat je het allerliefste wil doen?

8. Ik moest ook denken aan dit onderscheid in type ambities:

9. Als je ook graag schrijft, kan ik één boek niet genoeg aanbevelen: Een duik in een vijver in de regen van George Saunders.

10. Niemand schrijft mooiere verhalen dan Saunders. Lees bijvoorbeeld eens dit magistrale dystopische verhaal over een vader die na een financiële meevaller ‘decoratiemeisjes’ koopt voor zijn dochter. In de voortuin wapperen voortaan vier vrouwen uit ontwikkelingslanden die van de opbrengsten hun families kunnen onderhouden. Maar als één van zijn andere dochters de meisjes bevrijdt, raakt de familie in zware financiële problemen.

11. Saunders geeft schrijfles aan de Universiteit van Syracuse en heeft zijn colleges gebundeld. Aan de hand van acht verhalen van onder andere Tsjechov, Tolstoj en Toergenjev deelt Saunders zijn schrijflessen, die eigenlijk levenslessen blijken te zijn. Ik werd er zó vrolijk en levenslustig van.

12. Ik ben ook een betere lezer van Saunders geworden. Dus ook als je niet schrijft, is Een duik in een vijver in de regen de moeite waard. 

13. De Amerikaanse journalist Evan Gershkovich (32) van The Wall Street Journal zit al een half jaar ten onrechte vast in een Russische cel. Je kunt Evan een hart onder de riem steken door hem een brief te schrijven. Als je zijn vrienden mailt op freegershkovich@gmail.com, vertalen zij je bericht naar het Russisch (dat moet volgens de Russische wet) en bezorgen deze bij Evan. 

14. Om de zoveel maanden lees ik een Latijns-Amerikaanse roman. Het vaak magisch-realistische en het fysieke aan die verhalen vormen een goede afwisseling met westerse auteurs die je vooral meenemen in hun gedachtenwereld. 

15. Tot nu toe las ik vooral mannen van dat continent. Zoals Gabriel García Márquez (Honderd jaar eenzaamheid uiteraard), Mario Vargas Llosa (Voor uw liefde over journalistieke chantage) en Juan Gabriel Vasquez (met zijn imponerende Escobar-roman).

16. Daarom probeerde ik deze maand een boek uit van een schrijver die ik me uit mijn jeugd herinner: de Chileense Isabel Allende. Ik had vooraf geen enkele verwachting toen ik begon aan haar debuutroman Het huis met de geesten (1982). In deze epische familiekroniek (altijd fijn) ben je getuige van een fictieve weergave van generaal Pinochets machtsgreep. 

17. Ik vond het een intrigerend boek om in te verdwijnen. Het maakt invoelbaar hoe beklemmend het moet zijn om je land te zien wegzinken in sabotage en uiteindelijk een militaire coup. Allende schrijft haar personages niet in zwart wit, maar in grijstinten, wat het heel spannend maakt om ze te volgen. Soms walg je van een personage, maar dan, tientallen bladzijden later, houd je weer van hem. 

18. Als iemand die opgroeide in een Vinexwijk vind ik het moeilijk te geloven, maar nieuwbouw kan wél mooi zijn. Dat laat dit gigantische nieuwbouwproject in Guatemala zien:

19. Een vrouw van in de dertig stuurde me een berichtje toen haar moeder was overleden. Ze hadden op het ziekbed afgesproken dat zij later niet zou lezen in de dagboeken van haar moeder, maar wel in haar dankboeken. ‘Mijn moeder heeft tot de laatste week geschreven’, mailde ze. Bijvoorbeeld dat ze dankbaar was voor haar zus die ’s nachts bij haar bleef. En voor de liefde om haar heen. 

20. Ik vind dat zo’n bemoedigende gedachte: zelfs als we weten dat we niet meer beter worden, zijn we in staat om de mooie dingen om ons heen te zien. Ook mensen die een dierbare hebben verloren of een grote teleurstelling te verwerken kregen, mailden me dat het beoefenen van dankbaarheid hen hielp. 

21. Maar dat betekent niet dat je negatieve gevoelens met dankbaarheid moet wegdrukken, schrijf ik in dit artikel.

22. Video: nooit geweten dat vouwwagens zo cool kunnen zijn.

23. De tijdsgeest gevat in één diner: ik at op een industrieterrein een plantaardig fine dining-zevengangenmenu van een Extinction Rebellion-chef die je zelf laat bepalen hoeveel je afrekent. Het bijzondere restaurant TestTafel kwam ik op het spoor door deze recensie van Joël Broekaert. Zeker de ervaring waard!

24. Over restaurants gesproken: ik kan inmiddels uit persoonlijke ervaring bevestigen dat de restaurantserie The Bear (Disney+) de hype absoluut rechtvaardigt. Een opzwepende serie over het kleine universum dat elke restaurantkeuken vormt.

25. Naar welke muziek luister jij als je geconcentreerd werkt? Ik luister naar muziek zonder stemmen, zoals de meditatieve pianostukken ‘Reflections’ en ‘Evening Star’ van de Nederlandse pianist Ron Adelaar. Maar Bas Heijne vertelde me eens dat hij Rihanna op repeat zet, haha. Wat is jouw tip? Laat het weten in de comments.

Elke maand verstuur ik een nieuwsbrief over intentioneel leven en media, propvol inzichten en aanbevelingen. Ben je nog geen lid? Geef je hier op.

1. Oké, dit is een spannende zin om te tikken: het eerste boek van POM.press – de uitgeverij van Alexander Klöpping en mij – komt eraan! Je gezicht is nu van ons gaat over een in Nederland totaal onderschatte en gevaarlijke technologie: gezichtsherkenning.  

2. Je gezicht is nu van ons is geschreven door Kashmir Hill, tech-reporter van The New York Times. Joris Luyendijk vindt het een ‘alarmerend boek dat leest als thriller’. “Alleen gaat het over jouw leven.”

3. Want gezichtsherkenning ontneemt ons de mogelijkheid van een tweede kans in de maatschappij, schreef ik vorig jaar in NRC. Met terugwerkende kracht is elke foto van jou online terug te vinden. Ook als je vaag ergens op de achtergrond staat.

4. Wie heeft er niet een episode die je liever vergeet? Naaktfoto’s die een boze ex ooit online heeft gezet? Vindbaar. Twintig jaar geleden tot je grote spijt meegedaan aan een demonstratie die uit de hand liep? Persfoto’s beschikbaar. Discutabel gedrag vertoond in de studententijd? De vereniging heeft een rijk gevuld online archief. Een kledingstijl waar je liever niet aan herinnerd wordt? Staat sowieso nog online.

5. Het is daarom tijd dat we actie ondernemen tegen onverantwoorde toepassingen van gezichtsherkenning. Je gezicht is nu van ons is een heel sterk startpunt. Als je het bestelt voor de verschijningsdatum van 26 september via jegezichtisnuvanons.nl, krijg je een gratis kaartje voor het online POM-event met Kashmir, Alexander en mij op woensdagavond 11 oktober. 

6. Iets anders; ik was deze zomer aan het kamperen en heb een hack voor je: koop een surfponcho voor het douchen. Dat is een kledingstuk en handdoek in één. Slippers eronder en klaar. Geen omkleedgedoe meer in vieze douchehokjes. 

7. Eleven Labs maakt het makkelijk om stemmen te klonen. Het biedt sinds vorige week Nederlandse ondersteuning aan. POM-luisteraar Gijs maakte vervolgens in tien minuutjes een nep-intro met de stemmen van Alexander en mij. Bizar echt.

8. Ik las Dunkelblum zwijgt van Eva Menasse, een roman over een fictief Oostenrijks grensdorpje met een gruwelijk oorlogsverleden. Het ‘bulderende zwijgen’ van de inwoners ontleedt Menasse op schitterende maar ingewikkelde wijze. Na een moeizaam begin raakte ik verslaafd aan het boek. Nu wil ik het meteen nog een keer lezen omdat ik waarschijnlijk alsnog zoveel moois heb gemist.

9. Iedereen heeft er wel één: een innerlijke criticus die zegt dat je ergens niet goed genoeg voor bent. Hoe ga je daarmee om? Ik luisterde laatst een verrassend interessante podcast met zenmonnik Paul Loomans. Vooral niet wegdrukken, is zijn advies, want dan blijft die stem op je inpraten. Ga liever voor ‘liefdevolle observatie’, daarmee verliest de criticus zijn kracht.

10. Kinderboekenschrijver Francine Oomen heeft daar een mooie manier voor. Ze maakte een tekening van haar innerlijke criticus – een boze vrouw met zweep – en bedacht een naam voor haar: Tang. 

11. “Op het moment dat Tang een naam en gestalte had, kon ik met haar praten”, vertelde Francine me in Jonge Jaren, “Dus ik kon ook vragen stellen: ‘Waarom is het nooit goed genoeg wat ik doe?’” Door die innerlijke dialoog kon Francine eindelijk ‘een beetje ontspannen’. Lees hier meer over het ontwapenen van je innerlijke criticus.

12. Barbie gezien. Worth the hype. Ongekende zelfspot van een miljoenenbedrijf. Nu Oppenheimer nog. Vet hoor, dat klassieke momentum rond twee films in deze gefragmenteerde tijd. 

13. Wil je inzicht krijgen in de belevingswereld van je (klein)kind, neefje of nichtje? Ik las dat de wereldberoemde psycholoog Abraham Maslow zijn kinderen poppenvoorstellingen liet geven, om zo te ontdekken wat hen bezig hield. Ik kwam nog een tip tegen: geef kinderen een weekend een wegwerpcamera of leen je telefoon even uit en ontdek hun blik op de wereld. 

14. Nog een verrassend leuke kinderactiviteit: laatst huurde ik met mijn gezin een privé karaokekamer. We hebben twee uur lang met z’n viertjes de longen uit ons lijf gezongen en gedanst. Bij de Duke of Tokyo (Amsterdam, Utrecht) hebben ze ook knallers van K3 in hun aanbod.

15. Ik las een zéér Amerikaans maar origineel boek: The Comfort Crisis. Michael Easter beschrijft hoe we evolutionair gezien naar comfort streven, maar dat die behoefte zich nu tegen ons keert. We eten rotzooi, bewegen te weinig en zoeken tevergeefs geluk door te consumeren. Met veel wetenschappelijk onderbouwde tips over bijvoorbeeld tijd doorbrengen in de natuur en het omarmen van fysiek ongemak.

16. Easter beschreef ook de sport rucking. Briljant in haar eenvoud: je loopt een paar kilometer op een stevig tempo met een verzwaarde rugzak. Zo trainen legers wereldwijd hun rekruten. Als het voor soldaten werkt, waarom dan niet voor burgers? Je verbetert met rucking zowel je conditie als een aantal cruciale spieren. Ik zocht een extra work-out naast mijn krachttraining en dit lijkt me ideaal. Op pfauth.com schreef ik voor mezelf een beginnersgids. 

17. Niet tevreden met je baan maar durf je niet te vertrekken? Dan denk ik dat je best veel kan hebben aan het boek The Pathless Path. Het bevat concrete tips over hoe je kunt ontdekken door experimenten wat voor werk je wél wilt doen en hoe je om kunt gaan met een onzekere toekomst. 

18. Eyeopener uit The Pathless Path:

“In 2019, Gallup surveyed Americans about success. In response to the question, “How do you personally define success?”, 97% agreed with the following statement: A person is successful if they have followed their own interests and talents to become the best they can be at what they care about most. In response to the question, “How do you think others define success?”, only 8% gave the same answer. Instead, 92% felt that other people defined success as follows: A person is successful if they are rich, have a high-profile career, or are well‑known.”

19. Met POM interviewden we deze zomer internetpioniers. Dankzij Podimo zijn ze gratis te beluisteren op Spotify. Zo vertelt Adriaan Mol hoe gigabedrijven Mollie en Messagebird voortkomen uit zijn hackersexperimenten en deelt Marleen Stikker hoe we het web weer terug kunnen veroveren op gekke miljardairs. 

20. Dit is zo’n aanstekelijk optreden van New Orleans-rapper Juvenile, waar briljante stadsgenoten als Jon Batiste en Trombone Shorty ook aan meedoen:

21. Pardon, ik deelde in de vorige nieuwsbrief de verkeerde Telegram-link om me daar te volgen. Je moet deze hebben: t.me/pfauth

Elke maand verstuur ik een nieuwsbrief over intentioneel leven en media, propvol inzichten en aanbevelingen. Ben je nog geen lid? Geef je hier op.

1. In de vorige editie vroeg ik of jullie liever wekelijks of maandelijks lezen. 904 van jullie gaven antwoord, waarvoor dank! Zestig procent stemde voor maandelijks. Want dan is het een nieuwsbrief  ‘waar je echt even voor gaat zitten’ in plaats van ‘een wekelijkse todo’. Dat vond ik een sterk argument, dus ik houd het op maandelijks. Als je tussentijds tips wil, volg me dan via Telegram. 

2. Ik las de grootse roman Het achtste leven (voor Brilka) van Nino Haratischwili. Je volgt gedurende een eeuw een Georgische familie die de Russische Revolutie, twee Wereldoorlogen en het Sovjetregime meemaken. Echt een boek om deze zomer in te verdwijnen. Ik mis de personages nu al. De roman liet me ook inzien hoeveel wereldgeschiedenis er in één mensenleven past.

3. Daar moest ik ook aan denken toen ik deze biografie over Winston Churchill las. Als soldaat nam Churchill deel aan de laatste grote charge van de Britse cavalerie. In zijn laatste levensjaar maakte hij zich zorgen over nucleaire wapens. Het idee dat je zulke grote veranderingen kunt meemaken in je leven bezorgt mij zowel een gevoel van opwinding als van nietigheid. 

4. Nog één voorbeeld dan: ik sliep laatst op de SS Rotterdam. Dit schip deed in 1959 dienst als oceaanlijner tussen Rotterdam en New York. ‘s Morgens kreeg ik een rondleiding van een 83-jarige man die als twintigjarige officier in de machinekamer werkte. Echt geweldig om zulke verhalen uit eerste hand te horen (die rondleiding is een aanrader als je ook een geschiedenisnerd bent). 

5. Als ik een moeilijke taak in het vooruitzicht heb, besteed ik vaak te veel tijd aan de voorbereiding. Goede reminder van econoom Russ Roberts: “Meer informatie zoeken, is een vorm van uitstelgedrag”. 

6. Voor veel mensen is de zomer een rustige periode op werk. Mijn tip: gebruik de vrijgekomen tijd voor reflectie. Schrijf bijvoorbeeld een persoonlijk manifest. Of maak twee lijstjes van het afgelopen jaar: eentje met dingen/mensen/activiteiten die je energie gaven en eentje met dingen die je te veel energie kostten. Plan vervolgens de dingen van je energielijstje in voor het tweede halfjaar van 2023 en probeer de dingen op het andere lijstje te vermijden. 

7. Twee Netflix-tips met tweemaal Arnold Schwarzenegger. Eerst The Game Changers. Een opzwepende documentaire over topatleten die overschakelden op een plantaardig dieet en veel beter gingen presteren. Onder wie The Terminator. Er zijn veel maatschappelijk georiënteerde pro-vegan docu’s op Netflix, maar The Game Changers bespreekt plantaardig eten als puur egoïstische keuze. Interessant voor de afwisseling.

8. En natuurlijk de docureeks over hoe Arnold drie keer de absolute top bereikte: als wereldkampioen bodybuilden, meest populaire acteur en gouverneur van Californië. De interviews geven inzicht in zijn buitenaardse wils- en verbeeldingskracht. Maar je kunt de docu ook interpreteren als waarschuwing. Want zoals zoveel extreem succesvolle mannen verliest hij uiteindelijk het belangrijkste in het leven uit het oog. Waardoor hij nu als zeventiger eenzaam oogt. 

9. Wat is datgene van je uiterlijk waar je het meest trots op bent? Stel je voor dat het verdwijnt, zonder dat je er iets aan kunt doen. Zo ervaar ik het om mijn haar kwijt te raken. Vijf jaar geleden ontdekte ik in een Spaans zwembad dat mijn haar dunner werd. Sindsdien heb ik een ongezonde obsessie voor mijn spiegelbeeld ontwikkeld. Mijn kapper beloofde een seintje te geven als een haartransplantatie noodzakelijk werd. Onlangs sprak hij de omineuze woorden: ‘I can no longer hold the fort’. Deze week laat ik mijn haar ultrakort knippen, om te zien wat voor vorm kop ik eigenlijk heb (sowieso gigantisch, mijn leraar beeldende vorming gebruikte ooit mijn hoofd om te laten zien hoe ‘kolossaal’ een schedel kan zijn). Dan besluit ik daarna of mijn haren van plek gaan verhuizen.

10. Waarom ik het hier over heb? Ten eerste omdat ik het een confronterende test van mijn ijdelheid vind. Als je er nuchter naar kijkt, is je haar verliezen geen big deal. Het valt – in tegenstelling tot bijvoorbeeld gezondheidsproblemen – gemakkelijk weg te relativeren. Tegelijkertijd merk ik dat me dat niet lukt. Opeens ben ik zo’n man die jaloers naar volle coupes loert. Ik kan nog zo intentioneel proberen te leven en me te focussen op wat ik wel heb, dit decadente probleempje blijft aan me knagen. Ontnuchterend om te merken.

11. Ten tweede omdat ik ontdekte wat voor wederzijdse opluchting er vrijkwam als ik er met vrienden over sprak. Jarenlang bleken we dezelfde obsessie te hebben en er nu eindelijk ervaringen over uitwisselen (en onszelf uitlachen) zorgde voor mooie gesprekken. Welke semi-taboe-onderwerpen willen we eigenlijk nog meer met elkaar bespreken?

12. Silicon-Valley-essayist Paul Graham heeft een handleiding geschreven voor mensen die ‘great work’ willen verrichten. Hij heeft als oprichter van ‘s werelds belangrijkste start-up-incubator recht van spreken. Ik had na het lezen energie voor tien.

13. Wat is ‘geweldig werk?’ Graham geeft deze mooie definitie: “Doing great work means doing something important so well that you expand people’s ideas of what’s possible.” 

14. Ik moest aan die definitie denken tijdens het lezen van de autobiografie De wereld van gisteren (1941) van Stefan Zweig. Hij schrijft het volgende over imposant werk en wat voor belangrijk gevoel het in anderen los kan maken:

“Talent in alle vormen extatisch te bewonderen leidt er voor jonge mensen onweerstaanbaar toe in zichzelf te onderzoeken of er niet een spoor van of een mogelijkheid tot deze hoogste essentie in het eigen nog niet onderzochte lichaam of de nog half verduisterde ziel te ontdekken zou zijn.”

15. Dat is ook precies wat ik beoog met mijn interviewprogramma Jonge Jaren. Daarin vraag ik toonaangevende makers naar hun levenslessen. De show heeft een nieuwe tune die perfect past bij de boodschap. ‘Mens durf te leven’ is een lied uit 1917, waarin schrijver Dirk Witte oproept tot het negeren van sociale conventies en je eigen plan te trekken. Dat past heel goed bij de lessen die mijn gasten uit hun jonge jaren delen. De Nederlandse Spotify-sensatie en pianist Ron Adelaar speelde het voor me in, wat ik een enorme eer vind. 

16. Er zijn drie nieuwe afleveringen van Jonge Jaren verschenen. Schrijver Astrid Roemer vertelt hoe haar werkgever tevens minnaar het schrijverschap tastbaar voor haar maakte. Singer-songwriter Lucky Fonz III deelt hoe je de moed kunt vinden om te beginnen aan je creatieve carrière. En Eva Jinek legt uit hoe je zenuwen kan overwinnen.

17. Eva Jinek vertelde ook over het belang van mentorschap. Jeroen Pauw was ooit haar televisiementor. Omdat ze nooit is uitgeleerd, zoekt ze een nieuwe mentor. Toen ik directeur was van De Correspondent had ik ook een mentor. Hij gaf me altijd het bepalende zetje om de dingen te doen waarvan ik wist dat ze moesten gebeuren, maar die ik nog niet aandurfde. Als een mentorgesprek ‘ongemakkelijk’ is, ‘ben je waarschijnlijk iets aan het leren’, zegt Eva daarover. 

18. Later las ik een interview met Scott Belksy, oprichter van designplatform Behance. Hij pakt elk jaar de trein naar Upstate New York voor een gesprek met zijn mentor, de schrijver Seth Godin. Die pikt hem op bij het station, ze halen een koffie voor onderweg en dan bevraagt Godin alle plannen van Belsky. “Everything I think I’m going to do next, Seth challenges me on.” 

19. Zoek net als Eva en Belsky een mentor die complementair aan je is. Belsky is bijvoorbeeld slecht in neezeggen, Godin is heel goed in focus bewaken. En zo groeit Belsky op ongemakkelijke wijze. Wil je ook een mentor? Eva adviseert iemand te zien wiens werk- of denkwijze je bewondert.

20. Grappige AI liedjes: Johnny Cash zingt Barbie Girl en Frank Sinatra vertolkt Gangster’s Paradise. 

21. We zijn allemaal te druk, toch? Filosoof Marli Huijer deelde ooit een eenvoudig maar cruciaal advies: “Plaats een paar ankerpunten in je week die het leven voor jou waardevol maken, zoals sporten, naar de film gaan met een vriend of lezen. Als je het niet plant, komt het er vaak niet van. Vervolgens deel je je verplichtingen daaromheen in.”

22. Tekenaar Ruben Bos deelde een mooi voorbeeld van zo’n ankerpunt met me: “Er ligt elke maandagochtend een tekening voor mijn kinderen op tafel, met wat hen die week heeft beziggehouden. Doordat ik hier ooit mee ben gestart, kan ik niet meer terug. Mijn kinderen verwachten elke week een tekening. Waardoor ik nu elke zondagavond teken. De ene week gaat het makkelijk, de andere week moeizamer. Door dit ritueel is de drempel om op andere momenten óók te tekenen veel lager geworden.”

23. Mooie vrijwilligersproject van diezelfde Ruben Bos: de app Prikkel, een overzicht van prikkelarme plekken in de stad. Fijn voor iedereen, maar in het bijzonder mensen met een burn-out, long-covid of hersenletsel. Nu beschikbaar in Rotterdam. 

24. North Sea Jazz is het meest diverse festival waar ik ooit ben geweest. Qua publiek en qua programmering. Na de klassieke big band van Wynton Marsalis zag ik hoe de Brits-Nigeriaanse Little Simz de zaal plat speelde. Onder andere met Point and Kill, hier te beluisteren bij de geweldige Tiny Desk-reeks van NPR:

25. Om de nieuwsbrief te verbeteren, heb ik nog twee vragen aan je: over welk onderwerp wil je dat het vaker gaat in deze nieuwsbrief én lijkt het je leuk om deel te nemen aan een (gratis) online event over intentioneel leven? Antwoord geven kan hier.

Elke maand verstuur ik een nieuwsbrief over intentioneel leven en media, propvol inzichten en aanbevelingen. Ben je nog geen lid? Geef je hier op.

1. Pineapple Street van Jenny Jackson is de ideale post-Succession-roman. Drie millennialkinderen uit een New Yorkse-vastgoeddynastie worstelen met hun rijkdom. In een decor van keurige tennisclubs, strandhuizen, privéscholen, banken en majestueuze brownstones volg je hoe ze met zichzelf in het reine proberen te komen. Vol heerlijke Successionesque cringe momenten en inzichten over oud geld. 

2. We blijven even in New York met twee artikeltips uit het lokale literatuurblaadje. De ghostwriter van Prince Harry, Nike-oprichter Phil Knight en Andrew Agassi onthult hoe miserabel ghostwriters behandeld worden en hoe vaak succesvolle subjecten afhaken: “Iedereen zegt dat ze een rauw boek willen, totdat ze erachter komen hoe rauw echt voelt.” Met open mond gelezen. 

3. Tip nummer twee uit The New Yorker: een minstens zo onthullend stuk over de industrie van privéconcerten. Beyoncé op je bruiloft, Drake op je Bar Mitswa en de Rolling Stones op je bedrijfsfeestje: privé-optredens worden zes keer vaker geboekt dan aan het begin van deze eeuw. De journalist volgt Flo Rida tijdens meerdere optredens, geeft context door tientallen bronnen uit de muziekwereld op te voeren en komt met hilarische historische vergelijkingen: ‘‘zo was het voor Mozart om privéconcerten te geven voor de aartsbisschop van Salzburg’. Conclusie: we zijn post-sell-out. 

4. Smullen van synthetische beelden: in welke fictieve slaapkamerbibliotheek wil jij wonen?

5. En wie had ooit gedacht dat QR-codes zo mooi zouden worden?

6. Houd je de ontwikkelingen rond kunstmatige intelligentie niet meer bij? Luister dan naar de wekelijkse podcast die mijn goede vriend Alexander Klöpping is begonnen met originele techdenker Wietse Hage. Dankzij POKI maak je sowieso de slimste opmerkingen als het in de koffiehoek weer over AI gaat. 

7. Nooit je helden ontmoeten? Oeps. Tijdens het Amsterdam Business Forum op 29 september mag ik op het hoofdpodium één-op-één The Four Hour Work Week-auteur Tim Ferriss interviewen. Daarna leggen Alexander en ik Ferriss in een kleinere zaal vragen van POM-luisteraars voor. Je kan erbij zijn. Het is een zakelijk evenement, dus de kaartjes zijn aan de prijs (maar vaak te declareren bij HR). Meer informatie.

8. In dit recente interview laat Ferriss trouwens prachtig zien hoe minutieus hij te werk gaat als podcaster. Let vooral op bij de stukken waarin hij vertelt over zijn ballotage voor gasten en adverteerders. Zulk aandacht voor detail en het opzetten van zichzelf versterkende systemen is precies hetgeen wat ik zo inspirerend aan hem vind.

9. Growth in Reverse is een hele leuke nieuwsbrief: Chenell Basilio maakt grondige analyses van hoe succesvolle creators hun online publiek opbouwden. Ze omschrijft bijvoorbeeld precies wat er ten grondslag ligt aan het succes van Miss Excel. Ook vertelt ze hoe je de strategieën en tips kunt gebruiken voor je eigen online platform.

10. Het nieuwe seizoen van Jonge Jaren is begonnen! Ik trap af met Akwasi. Hij is artiest, performer, directeur, platenbaas, workshopmaster, acteur, presentator, gespreksleider, scenarist, stemacteur, dichter, schrijver en omroepbaas bij Omroep Zwart. Dat riep bij mij de vraag op: hoe zorgt hij voor focus?

11. Ik vond het antwoord van Akwasi heel mooi: hij vertelt onder andere dat alles voor hem begint met schrijven: “Focus begint met pen en papier, man. Als het niet geschreven is, als het niet uit mijn hart komt, als het geen geesteskind is, met mijn ziel, dan heeft dat geen focus.” Goede vraag om jezelf te stellen: wat verbindt jouw werk, interesses en projecten met elkaar?

12. Over schrijven gesproken: ik las de autobiografie van neuroloog Oliver Sacks. In zijn wereldberoemde boeken maakte hij complexe medische problemen begrijpelijk voor een groot publiek. Dankzij hem hebben miljoenen mensen een beter begrip van aandoeningen als Gilles de la Tourette, migraine en Parkinson. Sacks had er achttien boeken voor nodig om dat te bereiken. 

13. Ik wil twee observaties met je delen. Ten eerste bewaakte Sacks zijn schrijftijd door een briefje boven zijn bureau te hangen met daarop heel groot de tekst ‘NO!’. Zo herinnerde hij zichzelf eraan uitnodigingen af te slaan. Het inspireerde me tot het schrijven van dit artikel: Hang overal briefjes op als reclame voor een goed leven.

14. Ten tweede spat het schrijfplezier van Sacks boek af. De man pende duizenden notitieboekjes vol. Moet je deze foto zien, genomen voor Amsterdam-Centraal in de jaren tachtig. Alles uit je handen laten vallen om iets op te schrijven. Wat een heerlijke gulzige levenshouding.

15. Ik heb af en toe moeite met tot rust komen. De laatste tijd lukt me dat door in een notitieboekje in gesprek met mezelf te gaan. Op een terras, in een pretpark met de kinderen of even tijdens een pitstop. Ik schrijf op wat ik denk, leg ideeën vast en stel mezelf vragen. Deze activiteit voelt inherent waardevol en nuttig (de workaholic in mij is dan blij) maar ik ervaar het wel als ontspannend. 

16. Mijn favoriete notitieboek: de zwarte Leuchtturm1917 A5 met blanco pagina’s (schetst fijner). Met een inhoudsopgave voorin. 

17. In de serie heerlijke-Instagram-comedians: Jonathan Bynoe stelt zich voor hoe het er tijdens beroemde opnamesessies aan toeging. Kijk wat DJ Jazzy Jeff flikte tijdens het opnemen van Gettin Jiggy With It van Will Smith en de verbazing van Bill Withers band over het uithoudingsvermogen van hun zanger. Hardop lachen.

18. Museumtip: ik bezocht een mooie tentoonstelling over de invloed van werkkleding op hedendaagse mode. Tot 10 september te zien in Het Nieuwe Instituut in Rotterdam.

19. Christina Caron van The New York Times schrijft het maar weer eens op: dankbaarheid beoefenen is de beste manier om jezelf aan de mooie dingen in het leven te herinneren. Ook in moeilijke tijden. Daarom schrijf ik vrijwel elke avond in mijn Dankboek. Als ik merk dat ik een tijdje ontevreden ben, realiseer ik me dat ik mijn dankbaarheidsgewoonte heb verwaarloosd. 

20. Meestgehoorde vraag van mensen die het Dankboek gebruiken: wat moet ik doen als ik in herhaling val? Mijn eerste advies: probeer specifieker te omschrijven waar je dankbaar voor bent. Niets is te klein. Daarnaast kwam ik op Twitter deze drie mooie vragen tegen die kunnen helpen:

• Wat heb ik vandaag waar mijn tienjarige-ik van zou dromen?
• Wat heb ik vandaag waar mijn 85-jarige-ik van zou dromen? (tel er 15 jaar bij op als je deze gezegende leeftijd al bereikt hebt)
• Wat heb ik vandaag waar ik van zou dromen als ik ziek of geblesseerd ben? (ervan uitgaande dat je het geluk hebt gezond te zijn)

21. Mooi stuk over een groot misverstand van deze tijd: onze kinderen naar school sturen is niet genoeg voor het ontwikkelen van hun toekomstige handelingsbekwaamheid. Als je tienerkind betekenisvol werk ontdekt – in de vorm van een project of bijbaantje – moedig hen dan vooral aan. Ben mijn ouders nog steeds dankbaar dat ze me hielpen bij het mini-uitgeverijtje dat ik als vijftienjarige had (‘zo stuur je een factuur naar een adverteerder, jongen’).  

22. Bijna trapte ik in een gelikte Instagram-advertentie en kocht ik een schrijfgadget die ik eigenlijk niet nodig had. Gelukkig realiseerde ik me dat je discipline uit jezelf haalt, en niet uit je tools. Daarom de wijze les: of je nu schrijver bent of op de Zuidas werkt: verlies je niet in overoptimalisatie

23. Ik las Discipline is het doel van Ryan Holiday. Zoals altijd destilleert hij levenslessen uit geschiedenisboeken en rijgt die in puntige essays aan elkaar. Het boek is een ronkende aanmoediging om je best te blijven te doen in het leven, maar ook doodernstig en streng. Totaal niet in lijn met de meeste zelfhulp van tegenwoordig (’het is oké, laat het gaan’). Eigenlijk vond ik het wel verfrissend. Als ik afgelopen weken ergens geen zin in had – of het nu om schrijven of iets banaals als de was ging – hoorde ik Holiday’s stem in m’n hoofd: ‘discipline!’.

24. Tijdens de voorbereiding van een Jonge Jaren-interview met Lucky Fonz III (over twee weken online) herontdekte ik deze opbeurende track van Fresku en Winne uit 2010: Nieuwe Dag.

“‘T is kwart voor 7, ik ben wakker voor de wekker gaat. Werk aan de winkel aan het schrijven als jij verder slaapt.”

Goed nummer om deze editie over discipline mee af te sluiten:

Elke maand verstuur ik een nieuwsbrief over intentioneel leven en media, propvol inzichten en aanbevelingen. Ben je nog geen lid? Geef je hier op.

1. Kevin Kelly is een wereldberoemde technologiedenker, behalve in Nederland. Hij was de eerste hoofdredacteur van Wired en zijn artikel ‘A Thousand True Fans’ veranderde in 2008 mijn leven. De beste man is de zeventig gepasseerd en het staat hem daarom vrij een boek uit te brengen met de volgende titel: Excellent Advice for Living: Wisdom I Wish I’d Known Earlier.

2. In het boek deelt Kelly meer dan vierhonderd levenslessen. Hij schreef ze oorspronkelijk voor zijn zoon en het is een heerlijke verzameling wijsheden, habits en hacks. In dit artikel deel ik mijn favoriete citaten uit het boek.

3. Alvast een confronterend voorbeeld: “Your growth as a conscious being is measured by the number of uncomfortable conversations you are willing to have.”

4. Nog eentje dan: “That thing that made you weird as a kid could make you great as an adult — if you don’t lose it”. Deze tegeltjeswijsheid van Kelly motiveert me mijn speelsheid meer te omarmen. Af en toe verzuip ik in de verantwoordelijkheden van het bestaan en neemt ernstigheid de overhand (what’s in a name). Dus ik probeer speelser te zijn. Niet alleen met m’n kinderen, ook met vrienden. Spelletjes doen, samen activiteiten ondernemen, sporten; dat soort eenvoudige dingen. 

5. Goede mediaboeken zijn schaars. Gelukkig heeft de beste mediajournalist ter wereld er nu eentje geschreven. Ben Smith blikt in Traffic terug op de afgelopen twintig jaar online nieuws in de VS. Hij reconstrueert de carrières van de oprichters van socialmedia-powerhouse Buzzfeed en New Yorkse oerblog Gawker. Maar stiekem is het een spiegel voor de gehele media-industrie.

6. Ik herkende ook veel uit mijn tijd bij De Correspondent. Zoals de enorme afhankelijkheid van Facebook, dat in de tweede helft van de jaren tien miljoenen bezoekers onze kant op afstuurde.

7. Traffic nodigt uit tot reflectie. Het tijdperk van online nieuws is afgelopen. BuzzfeedNews is gestopt, Vice bijna failliet en Twitter steeds minder relevant. Facebook droeg in 2008 bij aan de overwinning van Obama, maar de échte Facebook-president moest toen nog komen. Wat hebben we in dit tijdperk geleerd dat we in het volgende mediatijdperk – dat van generatieve AI – kunnen toepassen?

8. In ieder geval: zorg dat je niet afhankelijk bent van één platform en probeer met alles wat je doet waarde toe te voegen voor je publiek. 

9. Over uitgeven gesproken: ik heb zoveel plezier in het maken van Notion-templates. Dank aan iedereen die het Intentioneel Leven-template inmiddels uitprobeert. Aan hen die vroegen of het deel over financiële onafhankelijkheid ook los beschikbaar kan komen: hier kun je aan de slag met FIRE. 

10. Als Amerikanen ergens goed in zijn, dan is het wel diners. Zo’n plek waar je eindeloze filterkoffie in lekker grote mokken krijgt, terwijl je een enorm eigerecht wegwerkt. Dankzij culinair journalist Hiske Versprille wil ik nú naar een alternatief in Nederland: Stacks Diner

11. Toen ik laatst op vakantie was, merkte ik de eerste dagen dat ik moest afkicken van werk en de impulsen die daarbij horen. Eerst vluchtte ik in m’n mobiele devices (niet oké), later ontdekte ik een goede manier om tot rust te komen. Elke keer als ik onrust ervoer, pakte ik mijn notitieboek erbij en schreef ik mijn gedachten van me af. Het voelde alsof ik iets waardevols aan het doen was én ik kwam tot rust. 

12. Uberinfluencer Anna Nooshin en ik waren studiegenootjes. Allebei sloegen we aan het bloggen. Maar toen ik even met m’n ogen knipperde, was Anna cumlaude afgestudeerd en dankzij haar toenmalige site NSMBL een mediapersoonlijkheid. Hoe heeft ze dat voor elkaar gekregen? Ze vertelt het me in een aflevering van Jonge Jaren.

13. Heel tof om te zien hoe beeldmakers AI-tool Midjourney gebruiken om een artistiek idee uit werken. Zoals op dit Instagram-account: Schaterbui. Je ziet gelukkige mensen in Hollandse lentebuien. Zeer toepasselijk dit jaar. 

14. Ik las de roman slash biografie van kunstenaar Jan Montyn uit 1982. Een Jan Siebelink en Franca Treur avant a lettre, maar dan een tikkie extremer. Om het benauwende gereformeerde milieu van de jaren dertig te ontvluchten, meldt Montyn zich aan bij nazi-sportkampen. Hij eindigt als een loopjongen aan het Oostfront. Daarna weet hij tussen het schilderen door nog tijd vrij te maken voor de Korea- en Vietnamoorlogen. Ontzettend meeslepend boek. 

15. Schrijver Ernest Hemingway stond niet echt bekend om zijn kwetsbaarheid. Toch deelde hij een keertje hoe je met writer’s block kunt omgaan: ‘Het enige wat je hoeft te doen is één ware zin schrijven’. Makkelijker gezegd dan gedaan. Thomas Heij schreef een fijn meanderende analyse over dit schrijfadvies.

16. Ik heb deze cartoon uitgeprint en boven mijn bureau opgehangen:

Elke maand verstuur ik een nieuwsbrief over intentioneel leven en media, propvol inzichten en aanbevelingen. Ben je nog geen lid? Geef je hier op.

1. Heb je soms het gevoel dat je geleefd wordt? Ervaar je net als ik een chronische onrust, omdat je altijd maar bezig bent met wat beter kan? Zoek je naar betekenis in je werk en leven? Lukt het niet je om te genieten van het moment? Ik worstelde zo erg met deze vragen, dat ik zeven jaar geleden (toen nog voor De Correspondent) tientallen wetenschappelijk-onderbouwde zelfhulpboeken ging recenseren.

2. In al die boeken kwam ik telkens dezelfde lessen over geluk tegen. Ik vatte ze samen onder de noemer ‘intentioneel leven’. Als je intentioneel leeft, kijk je naar de belangrijkste dingen in je leven, bevraag je wat anderen of het kritische stemmetje in je hoofd tegen je zeggen en kies je vervolgens een weg die goed bij je past. Dat is hard nodig, want als je even niet oplet, leef je precies zoals anderen dat van je verwachten (daar ben ik the hard way achtergekomen).

3. Afgelopen maanden heb ik heel hard gewerkt aan een enorm Notion-template. Alles wat ik de afgelopen zeven jaar heb geleerd en ontwikkeld over intentioneel leven, heb ik bij elkaar gebracht. Met meer dan twintig oefeningen en 33.000 woorden aan tekst, haha. Het was zó vet om alles wat ik geleerd heb uit talloze boeken en papers te (her)schrijven en er samenhang in aan te brengen. Het is een compleet overzicht van intentioneel leven geworden.

4. Het mooie aan Notion vind ik dat je als lezer er als een soort werkboek direct mee aan de slag kunt. En dat is bij intentioneel leven heel belangrijk. Ik ontdekte door die overlappende boeken dat als mensen namelijk vrij goed weten waar we gelukkig van worden (tijd doorbrengen met dierbaren, flow, intrinsieke motivatie, dankbaarheid, etc). Maar we leven er niet naar. De uitdaging zit ‘m dus in het vinden van oefeningen die ons gefocust houden op dat wat we belangrijk vinden.

5. Ik heb precies die oefeningen – het schrijven en bijhouden van een persoonlijk manifest, een Dankboek, ochtendpagina’s, geld uitgeven in lijn met onze waarden, een tweede brein – gevat in het Notion-template. Je kunt er direct mee aan de slag, zie het als een operating system voor je leven. Dit is de inhoudsopgave:

6. Het Notion-template kost 49 euro. Je kunt het op mijn site aanschaffen en direct aan de slag. Ik denk echt dat het je kan helpen als een leidraad voor intentioneel leven. Kun je het geld niet missen? Laat het me even weten in een reactie op deze mail, dan zoeken we samen een oplossing.

7. Als uitgever vind ik Notion-templates trouwens heel interessant. Een ebook is in feite een slap aftreksel van een papieren boek. Het biedt – naast een besparing aan kilo’s in je reiskoffer en highlighting – geen voordelen. Een Notion-template heeft dat wel, want je kunt er als ‘lezer’ direct in werken. Ik ben heel benieuwd hoe dit medium zich gaat ontwikkelen en experimenteer er graag mee.

8. Oké, over tot de orde van de dag. Ik las een geweldige roman over een wereld waar ik weinig mee heb, die van de gamers. Maar door Tomorrow, and Tomorrow, and Tomorrow van Gabrielle Zevin leerde ik dat games een creatieve uitingsvorm kunnen zijn van persoonlijk trauma en dromen. Het is een menselijk verhaal rond twee game developers, Sam en Sadie. Een indrukwekkend en diep-menselijk boek, ook als je net als ik niet van games houdt.

9. Ooh, ik zag de voorstelling Warm van comedian Kasper van der Laan en het was lang geleden dat ik zo hard (en lang!) gelachen heb. De combinatie tussen Kaspers fysiek, absurdisme en scherpe observatievermogen zorgt ervoor dat ik niet kan wachten op zijn volgende voorstelling. Voor nu: hij toert door het hele land.

10. Voor Jonge Jaren interviewde ik een van de beste acteurs in Nederland: Romana Vrede. Ter voorbereiding keek ik naar de schitterende documentaire die ze over haar autistische zoon Charlie maakte. Ze daagt ons uit de ‘heersende norm’ over wat normaal is los te laten:

11. Die hele AI-revolutie komt indrukwekkend en intimiderend over. Misschien vraag je je soms, net als ik, af: hoe kan ik dit bijhouden? Het persoonlijke antwoord dat ik daarop heb geformuleerd, is om bij alles wat ik in mijn werk doe te bedenken hoe ik een AI-tool kan gebruiken. Ook als het in eerste instantie een beetje vergezocht lijkt. Hier volgen wat voorbeelden:

12. Vorige keer vertelde ik over MacWhisper (transcriberen), Midjourney (beelden genereren) en ChatBot (je eigen chatbot voor je tweede brein). Deze keer wil ik een artikel van de Amerikaanse auteur Nathan Baschez onder je aandacht brengen. Hij praat in zijn AI-gedreven tekstverwerker (Lex.page) met zichzelf, om zo uit een creatief dipje te komen.

13. Ja echt, haha. Babbelen met AI helpt Nathan zijn focus te hervinden. Dat gaat heel eenvoudig: hij tikt een stukje in Lex, merkt dat hij blokkeert, opent een nieuw document en vraagt: ‘Waarom heb ik een writer’s block?’. Dan komt Lex met een aantal antwoorden. ‘Je hebt je niet genoeg voorbereid’, ‘bent te perfectionistisch’, ‘al te veel bezig met hoe je artikel ontvangen wordt’, etc.

14. Dat zijn geen dingen die Nathan verbazen, maar hij had er vaak zelf even niet aan gedacht. Dan dwingt Nathan zichzelf te kiezen welk antwoord op hem van toepassing is, en gaat hij net zo lang schrijven tot hoe hij de ‘hard truth’ over zijn blokkade ontdekt heeft.

15. Bijvoorbeeld dat de writer’s block ligt aan zijn korte aandachtspanne (wat ik trouwens herken): “The voice in my head that says it might be fun to start a new hack project does not understand how the world works. Of course, at some level I already knew that. But when I wrote it down it was harder to lie to myself”. Hier kun je het hele site stuk van Nathan lezen.

16. Sindsdien gebruik ik ChatGPT vaak als schrijfcoach. Ik vraag welke verbeteringen er mogelijk zijn en ga erover in gesprek. Als je heel vriendelijk tegen ChatGPT praat, krijg je er een zeer motiverende en aardige coach voor terug. En uiteindelijk is het een gesprek met jezelf, om je innerlijke blokkades naar boven te krijgen en te elimineren.

17. Ik kwam dit schitterende interview uit 1983 met de Amerikaanse schrijver en burgerrechtenactivist Maya Angelou (1928 – 2014) tegen. De interviewer somt haar prestaties op en vraagt Angelou dan hoe ze het in ‘Godsnaam’ voor elkaar heeft gekregen. Niet alleen heeft het interview een indrukwekkende sfeer, Angelou geeft ook een prachtig antwoord over het belang van lezen: “When one reads, if you do, you can truly begin the process of educating yourself”

18. Voor Jonge Jaren interviewde ik schrijver Francine Oomen. Zij is bekend van de Hoe Overleef Ik-reeks (meer dan drie miljoen exemplaren verkocht). We spraken over creativiteit en intuïtie en ik legde haar mijn probleem voor dat nieuwe creatieve ideeën me vaak zo klein en onbelangrijk voorkomen. Ik leg mezelf dan op ‘groter’ na te denken, en uiteindelijk komt er helemaal niets van terecht.

19. Volgens Francine ligt deze ‘zelfsabotage’ aan de tijdsgeest. We zijn te rationeel geworden. “Ik heb meerdere keren in mijn leven gehad dat je dingen schept en later pas snapt waarom je dat gedaan hebt. Dat is denk ik ook wat creativiteit is: dat je lang niet altijd door hebt waarom je het doet, maar dat het op de een of andere manier wel naar buiten wil komen.” Ze moedigt iedereen aan wel je interesses te volgen, hoe klein en ridicuul ze ook lijken. Want daar komen uiteindelijk de mooiste dingen uit voort.

20. Met Marjan Minnesma sprak ik over hoe je om kunt gaan met klimaatmoedeloosheid. Zij is directeur van Urgenda en wereldwijd een van de meest effectieve voorvechters van de energietransitie. “Wat je doet, maakt niet zo heel veel uit. Sommige mensen sluiten zich aan bij Extinction Rebellion. Anderen worden liever ondernemer. Ik denk dat je vooral moet doen wat bij je past.”

21. Mooiste basketbalveld ter wereld (wel irritant dat je die bal de hele tijd uit de planten moet vissen):

22. Er is niemand op aarde die alle filmklassiekers heeft gezien. Jij dus ook niet. Tip: duik op een verloren avond in deze lijst met de honderd beste films ooit en kijk er eentje die je nog niet gezien hebt. Dan zie je gegarandeerd iets wat de levens van tienduizenden mensen geraakt heeft. Ik keek onlangs pas de moderne klassieker Philadelphia (1983). Heeft die lijst niet eens gehaald, maar wel tranen met tuiten. Dit recept kun je uiteraard ook toepassen op boeken.

Elke maand verstuur ik een nieuwsbrief over intentioneel leven en media. Nog geen lid? Geef je hier op:

1. Acht maanden geleden schreef ik een persoonlijk manifest en dat heeft me zó geholpen bij het maken van lastige keuzes en het kiezen van nieuwe projecten. Het document heeft me inzicht gegeven in wat ik belangrijk vind, wat mijn principes zijn en waar ik me voor wil inzetten. Er staat bijvoorbeeld in wat voor type vader ik wil zijn, hoe mijn ideale dag eruit ziet en hoe ik me tot e-mail verhoud. Elke keer als ik het manifest lees, krijg ik er energie van.

2. Ik ben zo enthousiast over het schrijven van zo’n persoonlijk manifest, dat ik er maar niet over op hield. Daarom heb ik een handleiding gepubliceerd. Tijdens het schrijven bedenk je wat het leven voor jou de moeite waard maakt en waar je voor staat. Als je mijn stappen volgt, heb je een tekst waar je altijd even naar kan kijken als je voor een keuze staat in je werk of leven.

3. Je kunt ook mijn template gebruiken, met meer tips en een mooie vormgeving. Dat template heb ik gemaakt met Notion, een geweldige service om je werk en leven mee te organiseren. Het kost €7,50, omdat ik er lang aan gewerkt heb. Als je geen geld kunt missen, reageer dan even op deze mail en dan lossen we het samen op. Download het template hier.

(meer…)