Een jaar geleden zaten we in een uitzichtloze lockdown. Uit escapisme maakte ik een lijstje met de 29 dingen die ik wél waardeerde dat jaar. Toen ik dat rondstuurde, kreeg ik zoveel positieve reacties dat ik weken op die liefde vooruit kon.
Gedurende 2022 ben ik daarom maandelijks een lijstje van aanbevelingen en tips gaan rondsturen. Inmiddels lezen er 7.600 mensen mee 🫶
In deze jaarlijst deel ik de boeken, films, muziek en activiteiten die het meest waardevol voor me waren – plus enkele nieuwe inzichten en tips. Hopelijk zit er iets tussen dat jij ook heel mooi gaat vinden.
Ben je nog geen abonnee en lees je graag mee? Geef je hier op (welkom!).
De lijst
📍 De liedjes van Sam Fender. Moeilijk om op Lowlands zo’n getormenteerde jongen op het podium te zien, maar wat weet hij zijn leed te vatten in prachtige songs. Huilen en meebrullen tijdens Seventeen Going Under.
📍 Het overkomt me niet vaak dat een roman mijn wereldbeeld laat kantelen, maar The Ministry for the Future van Kim Stanley Robinson had precies dat effect. Het is een zeldzaam rijk boek over hoe de wereldgemeenschap (eindelijk) de strijd aanbindt met klimaatopwarming. In essentie een optimistisch boek, maar het wordt slechter voor het beter gaat.
📍 Ik ben totaal verliefd geworden op het oeuvre van de Duitse auteur Juli Zeh. In een paar weken tijd las ik al haar boeken. Ze houdt met minutieus uitgewerkte personages de tijdsgeest een spiegel voor. Het dystopische Lege Harten en anti-bubble-boek Onder buren zijn me het meest lief.
📍 Heerlijk tijdschrift van deels Nederlandse makelij over lezen:
📍 Halverwege dit jaar las ik een anekdote over Richard Feynman, die in 1949 plots stopte met drinken toen hij op een middag naar een drankje verlangde. ‘Als iets zo’n macht over me heeft, wil ik ermee stoppen’ – dacht de briljante natuurkundige. Ik herkende daar wel wat in. Na een paar maanden geen druppel ben ik van vier keer per week drinken naar hoogstens één gegaan. Voel me alsof ik iets overwonnen heb. Die schaarse keren dat ik dan drink, dan in goed gezelschap en iets heel lekkers.
📍 Ik heb een zwak voor mensen die levenskunst beheersen. De gave om in overheersende zwaarheid de lichtheid te vinden en anderen daarin meenemen. In die geest las ik met veel enthousiasme het artikel The Great Online Game van Packy McCormick. Hij moedigt de lezer aan om – vanuit, vooruit, een vrij geprivilegieerde positie – de drek op Twitter en andere sociale media te ontstijgen en een eigen personage te creëren.
📍Podcasts braken dit jaar definitief door in Nederland. Laten we dat vieren met een kort en genadeloos sleutelverhaal van Nina Polak: Al die gretige stemmen. Welke podcaster herken jij?
📍 Schrijven in Lex, vormgeven in Figma en publiceren in WordPress: vrijwel al mijn werk doe ik in een browser. Voor het eerst in tien jaar gebruik ik een nieuwe: Arc. De lijst aan vernieuwde features is eindeloos, maar laat ik er eentje uitlichten. Je kunt voor elk project, hobby of activiteit een aparte ‘Space’ maken met bookmarks. Zo lijkt het net alsof ik voor elke activiteit een nieuw kantoor inloop.
📍 Over software gesproken, ik ben door mijn interviewprogramma Jonge Jaren meer video gaan maken dit jaar. Mijn favoriete tools: Detail (om het op te nemen), Da Vinci Resolve (voor bewerking) en Veed.io (voor de ondertiteling en all things social).
📍 In de video waar ik de meeste reacties op kreeg, is de beste scenarioschrijver van Nederland aan het woord. Maria Goos heeft advies voor iedereen die schrijft maar zijn werk niet goed genoeg vindt:
📍 Ik dacht dit jaar ook vaak aan dit citaat van filmmaker Sebastian Junger. Hij gelooft niet in een writer’s block:
“It’s not that I’m blocked. It’s that I don’t have enough research to write with power and knowledge about that topic. It always means, not that I can’t find the right words, but rather that I don’t have the ammunition.”
📍 Als mijn schrijven stokte, wist ik dankzij Junger: meer lezen, meer voorbereiden, meer munitie. Het bijhouden van een rijk ’tweede brein’ helpt daarbij, leerde ik van Tiago Forte. Ik gooide mijn volledige werkwijze door hem om en schrijf zoveel meer. Zo kun jij ook een tweede brein bouwen.
📍 Adriaan van Dis deelde in Jonge Jaren deze drie schitterende en geruststellende uitspraken met me:
1. “Je moet van alle narigheid in je leven een verhaal zien te maken. Het hoeft niet per se waar te zijn, maar als je een verhaal ervan maakt, dan wordt het draaglijk.”
2. “Kijk, hoe bangig je ook bent, hoe onzeker je ook bent: Zo nu en dan moet je gewoon een stap naar voren doen. En ja misschien struikel je, en misschien helpt iemand je opstaan.”
3. “Je schrijft niet in het café, je schrijft niet voor de schouderklop van je vrienden, je leeft niet om erkenning te vinden, maar je leeft om erkenning te vinden bij jezelf.”
Adriaan van Dis
📍 Dit fotoboek vond ik op een rommelmarkt. Nederlandse en Vlaamse auteurs over hun schrijfkamers. Tweedehands nog online verkrijgbaar. Met de tafel van Midas Dekkers op de kaft:
📍 Ik ben gek op die paar dagen tussen kerst en oudejaarsavond. Dan ervaar ik ruimte voor contemplatie. Samen met mijn vrouw neem ik in een hotel het jaar door en maken we plannen voor het volgende.
📍 Een oefening die ons daarbij helpt, is het (her)schrijven van een persoonlijk manifest. Daarin beschrijf je de rollen die je vervult, welke waarden je per rol belangrijk vindt, hoe je in de wereld het verschil wilt maken en welke gewoontes en principes daarbij horen. Het manifest lag altijd op mijn bureau en gaf me gedurende 2022 richting.
📍 Zaterdagochtend, zon die door de ramen valt, stoom boven je kopje koffie en dan dit sfeervolle jazznummer van The Foo Fighters (ja, echt):
📍Dit jaar ging ik vrijwel elk lente- en zomerweekend met een camperbusje op stap. Favoriete camping: De Lakens in Bloemendaal. Slapen in een duinpan, wandelen naar het strand, geweldige speeltuin aan het restaurant. Het lijkt wel alsof ik daar twee keer meer lucht binnenkrijg.
📍 Mijn vriend Harald Dunnink bouwde dit jaar met bewonderenswaardige precisie en doorzettingsvermogen aan een platform voor ontwerpers die de wereld willen verbeteren: Memberful.design. Avery Trufelman vertelt daar bijvoorbeeld hoe zij met haar podcasts 99% Invisible, Nice Try en Articles of Interest de culturele denkbeelden achter design, mode en interieur probeert te ontleden. Heel leerzaam.
📍 Dit stadsgezicht uit het Rijks:
📍 In maart stopte ik na negen jaar bij De Correspondent. Mijn werk als directeur bepaalde het ritme van mijn leven. Toen dat wegviel, werd ik me veel meer bewust van mijn energie. Sommige weken was ik hondsmoe, andere weken had ik energie voor tien. Inmiddels zie ik het als eb en vloed. Als ik een paar off-days heb, vertrouw ik erop dat er ook weer dagen aankomen waarop ik de hele wereld aan kan. Die realisatie geeft rust.
📍 Wat ik ook merkte toen de druk eraf ging: ik kan een totale controlfreak zijn. Ik wil van elke stap weten wat de status is en of over risico A, B en C is nagedacht. ‘Laat het los, het is zonde van de stress en het komt toch wel goed met dit sterke team’, zei een producer tegen me toen we een programma voor Lowlands voorbereidde (bless her). Mijn houding kan ook als wantrouwen in de ander overkomen, terwijl het in werkelijkheid onzekerheid is. Als ik mezelf bespeur op deze reflex, denk ik weer aan haar eerlijke woorden.
📍 Droom: ooit een ritje te maken in de Kyushu-trein.
📍 Er gebeurt zóveel in kunstmatige intelligentie. We kunnen nu dingen doen met chatbots en beeldmodellen die ik een jaar geleden niet voor mogelijk hield. Dankzij de nieuwsbrieven The Algorithmic Bridge en Ben’s Bites blijf ik op de hoogte.
📍 Zesendertig jaar en vijftig wegwerpdingen verder eindelijk duurzame fietslampjes vonden.
📍 De beste serie die ik dit jaar keek, komt uit 2010. Treme gaat over het New Orleans van na orkaan Katrina. Ik zag de hardheid van de Amerikaanse maatschappij en raakte in vervoering door de vele scenes met brass-en jazzmuziek. Precies de dualiteit die New Orleans zo’n gevaarlijk aantrekkelijke stad maakt. Seizoen één keek ik tweemaal, omdat ik me na de eerste keer realiseerde dat ik het samen met m’n vrouw wilde kijken. Geen seconde verveeld.
📍 Eens voorzichtig kennismaken met die muziek? Begin dan deze feestdagen met de New Orleans Holiday Classics. Is weer eens wat anders dan Sky. Die stem van Irma Thomas 🥰
Dat was ‘m! Ik wens je heel fijne feestdagen en een hoopvol 2023 toe!